مایه‌کوبی آبله در ایران و جریمه‌ای که امیرکبیر وضع کرد

به گزارش صدای جامعه، سوالات درباره این بیماری بازپدید به همینجا ختم نمی‌شود؛ برخی سوالات پیرامون این بیماری و واکسیناسیون آن عبارتند از؛ اگر واکسیناسیون آبله در ایران متوقف شده، پس جای واکسن روی بازوی متولدین سال‌های متاخر مربوط به چه واکسنی است؟ آیا ابتلا به آبله مرغان هم سبب در امان ماندن از آبله میمونی خواهد شد؟ و…

هرچند متخصصان فعلا معتقدند که با توجه به موارد محدود بروز آبله میمونی در دنیا، به نظر نمی‌رسد موضوع چندان مهمی باشد و هنوز هم به مرحله اعلام پاندمی نرسیده است، اما با این حال انتشار اخبار و عکس‌های مرتبط با آن، نگرانی‌هایی را در سطح عموم به دنبال داشته است و پرسش‌هایی را پیرامون آن ایجاد کرده است.

به همین بهانه، تاریخچه کشف و ساخت واکسن آبله در دنیا، آبله‌کوبی در ایران و برخی سوالات پیرامون آبله میمونی را به تفصیل با دکتر سید محسن زهرایی – رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت به گفت‌وگو نشستیم که در پی می‌خوانید:

آبله؛ مهلک‌ترین و طولانی‌ترین عفونت در دنیا

دکتر سید محسن زهرایی در گفت‌وگوی تفصیلی با صدای جامعه، با اشاره به اینکه بیماری «آبله» مرگ‌آورترین بیماری شناخته شده بین بیماری‌های عفونی بوده است، گفت: این بیماری سابقه طولانی داشته است، به شکلی که بیش از چندهزار سال بشر با این بیماری درگیر بوده است تا حدی که اپیدمی‌های بسیار مرگ آور در کشورهای مختلف دنیا ایجاد می‌کرده است. اولین بار محمدبن زکریای رازی دانشمند بزرگ ایرانی، بیماری آبله را با سرخک افتراق داد و این یکی از افتخارات کشور ما است که از دانشمندی ایرانی در منابع علمی معتبر نام برده می‌شود.

او با بیان اینکه بیماری آبله برای مردم ترسناک بوده است، ‌ ادامه داد: این بیماری در فرم‌های مختلفی ظاهر می‌شده که برخی از مدل‌های آن به طور معمول تا ۳۰ درصد سبب تلفات می‌شده است و در برخی فرم‌های دیگر وخیم نیز نزدیک ۹۷ درصد با مرگ همراه بوده است. همین سبب می‌شده تا آبله، بیماری ترسناکی باشد که مرگ و میر زیاد ایجاد می‌کرده و سرایت پذیری بالایی داشته است.

واریولاسیون، واکسن و تلاش برای بقا

زهرایی با تاکید بر اینکه داروی ویژه‌ای برای درمان آبله وجود نداشته است، تصریح کرد: کشورها بر حسب علم و دانش خود تلاش‌های زیادی برای مقابله با بیماری داشتند. یکی از روش‌های مقابله با بیماری نیز تلاش برای انجام واکسیناسیون بوده است که بتوانند مردم را از بیماری آبله حفاظت کنند. به دنبال این موضوع روشی سال‌ها در کشورهای دنیا استفاده می‌شد که روش صحیحی هم نبوده است ولی به نظر می‌رسید شاید تنها راه‌شان همین بوده است که اصطلاحا به آن واریولاسیون می‌گفتند.

او درباره انجام واریولاسیون، ‌ توضیح داد: واریولاسیون به این شکل بوده است که افراد سالم را با تعدادی از مبتلایان به آبله‌ای که درهفته سوم یا چهارم بیماری کم کم زخم‌هایشان خوب شده بود و روبه بهبودی بودند، مواجهه می‌دادند؛ زیرا فکر می‌کردند بیماری ضعیف شده است. آنها نمی‌دانستند که با بیماری ویروسی مواجه هستند بلکه تنها محاسبه می‌کردند که چون بیماران در روزهای انتهایی بیماری هستند پس حتما میزان بیماری در بدن‌شان کاهش یافته پس او را با انسان سالم مواجه می‌کردند.

وی افزود: کار دیگرشان هم این بود که از کَبَره‌های زخم‌های مبتلایانِ رو به بهبودی بر می‌داشتند، آن را می‌کوبیدند و خشک می‌کردند سپس با آب قاطی می‌کردند و به افراد تزریق می‌کردند تا فرد را ایمن کنند، ولی این روش درستی نبود به طوری که سبب ابتلای افراد می‌شد و گاهی هم مرگ و میر جدی ایجاد می‌کرد.

رییس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت، ادامه داد: موضوعی که مدتی بعد به نقطه عطفی در زمینه علم و دانش بدل شد این بود که برای یکی از محققین مشخص شد که خانم‌هایی که شیر گاو می‌دوشیدند و دستشان با ضایعات آبله‌ روی پستان گاو در تماس بود، به طور معمول وقتی آبله در جوامع شیوع می‌یافت، مبتلا نمی‌شدند و این سبب شد که ادوارد جنر در سال ۱۷۹۶ میلادی در انگلستان به این موضوع توجه کند. او جسارت کرد و یک یا دو نفر را با ویروس مواجهه داد که سالم ماندند و این روش برای واکسیناسیون ابداع شد تا به جای اینکه انسان‌ها را با مبتلایان مواجه کنیم، از آبله گاوی استفاده کنیم.

وی افزود: البته برخی محققین معتقدند که در سال ۱۷۷۵ میلادی یک محقق دیگری آمده بود و این کار را روی پسر و همسر خود امتحان کرده بود و او هم دیده بود که آنها سالم ماندند و مشکلی نداشتند، اما موضوعی که همه بر آن متفق‌القول بودند این بود که ادوارد جنر واکسن آبله را به جامعه پزشکی معرفی کرد.

مایه‌کوبی آبله در ایران و جریمه‌ای که امیرکبیر وضع کرد

او درباه سابقه واکسیناسیون آبله در ایران، ‌ گفت: ۲۰ سال بعد از کشف واکسن، در منطقه قفقاز و تبریز، عباس‌میرزای قاجار (فرزند فتحعلی شاه قاجار)   که جنگ‌هایی با روسیه تزاری داشت از این واکسن برای واکسیناسیون سربازان و برخی مردم استفاده می‌کرد. پس از این مدت به تدریج این واکسن گسترش بیشتری یافت و مایه کوبی آبله در ایران روز به روز ارتقا یافت و مشخص شد که برای نجات از آبله مردم باید واکسن بزنند و مایه کوبی همگانی آبله در ایران شکل گرفت. در زمان صدارت امیرکبیر در دوره قاجار هم ایشان دستوری صادر کردند که اگر کسی به دلیل عدم مایه کوبی آبله فوت کند، باید ۵ تومان بپردازد و این یک جریمه برای تشویق واکسیناسیون بوده است.

اولین واکسن و ظهور ضد واکسن‌ها

زهرایی با اشاره به شکل‌گیری مخالفت با واکسیناسیون از آن دوره، ‌ اظهار کرد: اولین واکسن در سال ۱۷۹۶ میلادی به این شکل از آبله گاوی ساخته شد؛ ریشه لاتین کلمه vaccine به معنی گاو است و همین سبب شد تا اقدامات ضد واکسن با این هدف شکل بگیرد که نقاشی‌هایی کشیدند که افرادی که درحال تزریق واکسن هستند، تبدیل به گاو می‌شوند و در نقاشی برایشان شاخ و دم گاو کشیدند. این نشان ‌می‌دهد از اولین روزهایی که واکسن ساخته شد، عده‌ای در برابر آن مقاومت‌هایی داشتند.

و اما حذف از دنیا…

وی افزود: از سال ۱۹۵۰ میلادی مقارن با حدود سال‌های ۱۳۳۰ شمسی دیگر قاره آمریکا از این بیماری پاک شده بود ولی بیماری در آمریکای جنوبی، بخش‌هایی از برزیل و آرژانتین همچنان باقی‌مانده بود که سبب شد به فکر توسعه واکسیناسیون بیفتند و نهایتا در سال ۱۹۶۷ میلادی سازمان بهداشت جهانی با توجه به دراختیار بودن واکسن آبله این ایده‌ را مطرح کرد که در یک دوره ۱۰ ساله بیماری را ریشه‌کن کنند. وقتی به نقشه‌های سال ۱۹۶۷ میلادی ( ۱۳۴۶ شمسی) آن زمان نگاه می‌کنیم مشخص است که خیلی از کشورها از بیماری پاک شده‌اند و کشور ما هم جزو کشورهایی بوده است که عملا به شکل بومی این ویروس در آن چرخش نداشته و توانسته بود به مرحله‌ای برسد که عاری از بیماری باشد. سرانجام سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۸۰ ریشه‌کنی جهانی آبله را اعلام کرد. آخرین مورد تک‌گیر بیماری نیز در کشور سومالی ثبت شده است.

او ادامه داد: یک سال بعد از این اتفاق افرادی که در آزمایشگاه با این ویروس سر و کار داشتند، مبتلا شدند و این موضوع سر منشاء شد تا بر قوانین نظارت بر آزمایشگاه‌ها تاکید شود تا افرادی که در آزمایشگاه‌ها با مواد عفونی سر و کار دارند، خودشان ایمن باشند و احیانا محیط آزمایشگاه‌ها، ‌ محیطی برای انتشار بیماری‌های عفونی نباشد.

رییس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت درباره روند توقف واکسیناسیون آبله در کشورها، ‌ بیان کرد: با اعلام ریشه‌کنی جهانی بیماری در سال ۱۹۸۰ به تدریج کشورها از سال ۱۹۸۲ میلادی برنامه واکسیناسیون خود را قطع کردند. برای رسیدن به ریشه‌کنی بیماری اقدامات متعددی انجام شد که یکی از آنها ارتقای کیفیت واکسن‌ها بود زیرا دیدند که طی دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ برخی کشورها واکسن آبله‌ را تولید می‌کنند اما کیفیت آنها تضمین شده نبود و مشخص شد که باید قوانین و مقرراتی تعیین شود که واکسن‌های تولید شده کیفیت بالایی داشته باشد. در آن زمان شوروی و آمریکا ذخایر خوبی از واکسن داشتند و سعی کردند این دانش را به سایر کشورها هم بدهند و در کنار این امر اقدامات آموزشی هم که انجام شد و روش‌های واکسیناسیون مناسب‌تری ابداع شد که به هدف ریشه‌کنی رسیدیم.

«تاوَلِ جنر» و اصطلاح «واکسن گرفت»

وی درباره یکی از روش‌هایی که سبب موفقیت در دستیابی به ریشه‌کنی آبله شد، تصریح کرد: با این روش نحوه تزریق واکسن آبله ارتقا یافت. مایه کوبی آبله به این شکل بود که سوزن یا چاقوی تیز جراحی را داخل مایع آبله فرو می‌کردند و بعد روی قسمتی از بازو با آن ضرباتی می‌زدند که زخم می‌شد. اگر این ضربات را بیشتر می‌زدند ممکن بود آسیب‌رسان باشد و اگر هم ضربات خفیف زده می‌شد عملا واکسن منجر به ایمن شدن فرد نمی‌شد. زمانی که واکسن عمل می‌کرد اصطلاحا می‌گفتند «واکسن گرفت» که یعنی در آن محل مقداری خون ظاهر می‌شد و بعد از ۴ روز یک برجستگی ظاهر می‌شد که طی ۵ روز بعد حالت تاولی یک یا یک و نیم سانتی پیدا می‌کرد که به آن تاولِ جنر (نام کاشف واکسن) می‌گفتند و در نهایتا این تاول نزدیک به دو تا سه هفته بعد کَبَره می‌بست و به سمت خشک شدن پیش می‌رفت.

رییس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت افزود: برای بهبود این شرایط یک کمپانی، سوزنی دو شاخه ساخت که کار تزریق واکسن را ساده‌تر کرد و سبب شد تا به دلیل آموزش راحتی که داشت حتی یک فرد داوطلب کم سواد را ظرف یک ساعت ‌آموزش دهند که بتواند در یک روز حتی تا ۱۰۰۰ نفر را واکسن بزند و همین سبب شد امروز به جایی برسیم که جوان‌ترها نه اسمی از آبله شنیدند و نه اثری از این واکسن روی بازوهایشان است که این از افتخارات جامعه پزشکی است که یکی از مهلک‌ترین بیماری‌های عفونی ریشه‌کن شد.

وی همچنین به صدای جامعه گفت: اصطلاحی از قدیم وجود داشت که می‌گفتند فلانی آبله رو است که این اصطلاح هم به زخم‌هایی برمی‌گشت که به جا مانده از ابتلا به آبله بر سر و صورت بیمار بود. البته این مشکل، ساده‌ترین عارضه آبله بر انسان بود زیرا در فرم‌های شدیدتر می‌توانست سبب نابینایی، ناشنوایی، ضایعات مغزی، خونریزی گوارشی و عفونت ریه شود.

او درخصوص راه انتقال آبله در آن سال‌ها نیز گفت: راه انتقال این بیماری عموما از طریق قطرات تنفسی بویژه در روزهای اولی بود که علائم بیماری ظاهر می‌شد. ویروس در مقدار بالایی در ترشحات دستگاه تنفسی وجود داشت. بنابراین با صحبت کردن بیماران می‌توانست به سایرین منتقل شود. معمولا در فواصل یک یا دو متری، دیگران آلوده می‌شدند و قطرات تنفسی بزرگ‌تر معمولا حجم ویروس بیشتری داشت که در انتقال بیماری نقش بیشتری داشت. پس از اینها به مقدار کمتر خود ضایعاتی که روی سر و صورت ظاهر می‌شد می‌توانست محلی برای انتشار ویروس باشد. در موارد نادری هم گزارش شده بود که حتی به صورت تنفسی ( Air Borne) هم طغیان‌هایی از بیماری شکل گرفته است.

مایه‌کوبی و پرونده‌ بیماری که بسته شد

واکسیناسیون آبله در ایران از چه سالی متوقف شد؟

وی با اشاره به این که پرونده بیماری آبله با واکسن بسته شد، ‌ تاکید کرد: عملا بعد از این اتفاق کشورها دیگر نیازی به واکسن نداشتند. یکی از سیاست‌هایی که از ۱۵ سال قبل از ریشه‌کنی بیماری اعمال می‌شد، این بود که واکسیناسیون عمومی انجام نمی‌شد، بلکه به شکل هدفمند انجام می‌شد که در صورت شناسایی موردی از یک بیمار، اطرفیان بیمار و افراد در تماس با او را واکسینه می‌کردند و با این شکل هم می‌توانستند جلوی انتشار بیماری را بگیرند. به این خاطر زمان اتمام واکسیناسیون آبله یک زمان مشخص و یکسان در همه کشورها نبوده است. در کشور خودمان هم برآورد می‌کنیم که واکسیناسیون آبله حدود ۴۵ تا ۵۰ سال قبل عملا کنار گذاشته شده است.

واکسن آبله، چند سال ایمنی می‌دهد؟

زهرایی درباره ایجاد ایمنی ناشی از واکسن و ابتلای به آبله، ‌ بیان کرد: آنچه که در منابع علمی آمده است می‌گوید ابتلای به بیماری آبله، ‌ ایمنی مادام‌العمر می‌دهد؛ البته واقعیت این است که این موضوع جای بحث دارد؛ زیرا آن زمانی که این سخن گفته شده برای مدتی بوده است که بیماری در جوامع وجود داشته و  فرد بهبود یافته در همه‌گیری‌های بعدی با بیماری مواجهه پیدا می‌کرده که سبب بیماری‌اش نمی‌شده، اما می‌توانسته سیستم ایمنی‌اش را تقویت کند. درباره افرادی که بیش از یک نوبت واکسن زده بودند هم اعلام می‌کردند که ایمنی طولانی مدت خواهند داشت، اما به دلیل ریشه‌کنی بیماری عملا افراد در مواجهه با بیماری نبودند که ببینند به عنوان مثال ۲۰ سال پس از تزریق واکسن چه میزان ایمنی خواهند داشت؟ اما بر اساس آنچه در منابع آمده کسی که یک نوبت واکسن زده باشد تا ۱۰ سال ایمنی قوی داشته و تا ۳۰ سال به میزانی ایمنی خواهد داشت که از ابتلا به فرم شدید و مرگ و میر جلوگیری خواهد کرد؛ ولی بعد از ۳۰ سال دیگر نمی‌شود گفت ایمنی تا چه حد باقی می‌ماند.

آبله‌های گاوی، شتری و …

سابقه آبله میمونی از ۵۰ سال گذشته

زهرایی در ادامه صحبت‌هایش درباره ویروس‌های خانواده آبله، ‌ گفت: این ویروس‌ها فقط مخصوص انسان نیستند و علاوه بر ویروس آبله که در بین انسان‌ها شناخته شده است، ویروس‌ آبله میمون، ‌ ویروس آبله شتری، ‌ ویروس آبله گاوی و حتی ویروس آبله‌ اختصاصی جوندگان هم شناسایی شده بود. ویروس آبله میمونی هم بیماری است که شناخته شده بود و موارد قابل انتقال به انسان آن هم گزارش شده بود و تقریبا سال ۱۹۷۰ یعنی قبل از اعلام ریشه‌کنی جهانی آبله، مواردی از آن را داشتیم که گزارشات اولیه از کشورهای آفریقای مرکزی بود که بعدتر در کشورهای آفریقای غربی هم مواردی از آن گزارش شد. افرادی که با میمون و جوندگان در تماس بودند در معرض ابتلا به این بیماری بودند. سال‌ها بعد مواردی در خارج از قاره آفریقا هم از آبله میمونی گزارش شد که در اثر مسافرت‌ها رخ داده بود؛ پس بیماری آبله میمونی هم سابقه داشته است و مواردی از ابتلای انسانی آن را نزدیک به ۵۰ سال است که داشتیم.

وی افزود: در مورد آبله میمونی بسته به اینکه سیستم ایمنی فرد چگونه باشد و یا نحوه و میزان مواجهه فرد با ویروس به چه شکل باشد، میزان و شدت خطر بیماری متفاوت است،   برخی جاها ۳ درصد و برخی جاها ۶ درصد فرم‌های شدید و تلفات آن را برآورد می‌کنند؛ اما چون فعلا فرم‌های شدید و مرگ و میر بیماری بسیار محدود بوده است اطلاعات خیلی محکمی نمی‌توان داد. می‌توانیم بگوییم آبله میمونی بیماری شبیه به آبله اما با علائم خفیف‌تر می‌دهد.

او در پاسخ به سوالی درباره میزان ایمنی افرادی که قبلا واکسن واکسن آبله را زده بودند در برابر آبله میمونی، توضیح داد: بر اساس مستنداتی که در منابع علمی آمده است برآورد می‌شود که افرادی که قبلا واکسن را زده باشند تا ۸۵ درصد در برابر ویروس آبله میمونی ایمن باشند که البته اینها برآورد است.

چه کسانی در ایران واکسن آبله زده‌اند؟

جای تزریق واکسن بر بازوی جوان‌ترها مربوط به کدام واکسن است؟

وی در پاسخ به این سوال که جای واکسنی که روی بازوی افراد جوان هم وجود دارد، مربوط به واکسن آبله است یا خیر؟، تاکید کرد: خیر اینگونه نیست. یکی از واکسن‌های قدیمی که الان در بین اکثر مردم کره زمین تزریق شده است واکسن ب‌ث‌ژ یا سل است که در بدو تولد به نوزادان تزریق می‌شود که می‌تواند کودکان را در دوره شیرخوارگی از ابتلا به سل محافظت کند، اما درخصوص سل‌های دوره جوانی و نوجوانی تاثیر چندانی ندارد. این واکسن به صورت داخل پوستی در ناحیه بازو تزریق می‌شود که محل‌ آن هم بعد از تزریق زخم می‌شود و جای آن روی پوست می‌ماند؛ بنابراین این جای واکسنی که روی دست جوانان و نوجوانان هم وجود دارد مربوط به واکسن سل است. جای باقی مانده از واکسن آبله متفاوت است و بر حسب نوع زخم ایجاد شده می‌توانسته جای زخمی تا ۲ سانت هم ایجاد کند که افراد ۵۰ ساله و بالاتر می‌توانند جای این زخم را روی بازوی خود مشاهده کنند.

آیا ابتلا به آبله مرغان، از ابتلا به آبله میمونی جلوگیری می‌کند؟

رییس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت در پاسخ به این سوال که آیا ابتلا به آبله مرغان می‌تواند از ابتلا به آبله میمونی جلوگیری کند؟، گفت: این دو بیماری هیچ ربطی به یکدیگر ندارند. آبله مرغان ویروسی از خانواه ویروسی دیگری است. درواقع آبله مرغان به هیچ وجه به آبله یا آبله میمونی مرتبط نیست.

علایم شایع، چگونگی تشخیص و درمان آبله میمونی

او درباره میزان پرکندگی آبله میمونی در جهان، ‌ اظهار کرد: یکی از نکات مهم تشخیص بیماری است. درباره آبله میمونی یک از نکات کمک کننده به تشخیص بیماری علائم بالینی آن و سابقه سفر افراد است. آبله میمونی از آبله خفیف‌تر است اما در اینجا هم تب می‌تواند یک عامل بسیار شایعی باشد که پس از آن با سردرد، بیحالی شدید و ضایعات پوستی همراه باشد. ظرف یک یا دو روز این ضایعات پوستی تبدیل به تاول می‌شوند. یکی از علائم مهم در این بیماری، بزرگ شدن غدد لنفاوی بویژه در ناحیه سر و گردن است.

وی با اشاره به اینکه تشخیص قطعی آبله میمونی با انجام آزمایش است، تصریح کرد: در ایران هم انستیتو پاستور ایران این کار را عهده‌دار شده است و کیت‌های تشخصی بیماری را تولید کرده است که بین دانشگاه‌های علوم پزشکی هم توزیع شده است تا تشخیص اولیه را بدهند که اگر احیانا نمونه مشکوک بود برای تشخیص نهایی به انستیتو پاستور ارسال شود. بیماری در روزهای اول قبل از ظهور ضایعات پوستی می‌تواند از  طریق تنفسی منتقل شود. به همین دلیل نمونه‌برداری از دهان و حلق برای تشخیص بیماری کمک کننده است و بعد که ضایعات پوستی ظاهر شد، نمونه برداری از آنها می‌تواند در تشخیص بیماری موثر باشد.

زهرایی با بیان اینکه پایش مبادی مرزی در حال انجام است، ‌ گفت: آموزش‌های لازم به همکاران دانشگاه علوم پزشکی داده شده است که چگونه بیماری را شناسایی کرده و با بیمار و اطرافیان او برخورد کنند تا بیماری درصورت تشخیص پخش نشود.

وی درباره درمان آبله میمونی به صدای جامعه افزود: درمان آبله عموما درمان نگهدارنده بوده است، فرضا اگر بیمار تب بالایی داشته است با دادن مسکن به بیمار کاری می‌کردند تب او فروکش کند و یا از زخم‌ها مراقبت می‌کنند که آلودگی میکروبی پیدا نکند و اگر ضایعات آلودگی باکتریایی پیدا می‌کردند، درمان آنتی‌بیوتیکی خاص آغاز می‌شده است. البته تقریبا سه سال قبل یک داروی اختصاصی هم برای این بیماری تاییدیه مصرف را اخذ کرده است که هنوز در مرحله مطالعات بالینی نهایی خود است که ممکن است بتواند کمک کننده باشد، اما درمان عموما علامتی است. ضایعات پوستی ممکن است تا سه هفته باقی بماند پس با بیماری مواجه هستیم که به سرعت بهبود نمی‌یابد. تا زمانی که تاول‌ها کاملا خوب نشدند فرد ممکن است بیماری را سرایت دهد. پس حداقل زمان انتقال بیماری باید حداقل سه هفته در نظر بگیریم و در این مدت او را از سایرین جدا کنیم.

آبله میمونی هنوز به مرحله اعلام پاندمی نرسیده است

او درباره موضع سازمان بهداشت جهانی درخصوص شیوع آبله میمونی و احتمال از سرگیری واکسیناسیون آبله در کشورها، گفت: درحال حاضر هنوز اعلام هشدار جهانی یا اعلام پاندمی توسط ویروس آبله میمونی صورت نگرفته است. مواردی از انتشار بیماری در کشورهای مختلف که به طور معمول انتظار نداشتیم بیماری را ببینیم، صورت گرفته است ولی هنوز به مرحله اعلام پاندمی نرسیدیم و امیدواریم این اتفاق نیفتد. بیماری هم به شدت در حال رصد و بررسی است. اطلاعات به نحوی است که ما نگران هستیم که شاید در شروع یک اتفاق سخت در دنیا باشیم زیرا مواردی از ابتلا به بیماری برخلاف سالیان قبل که تک گیر بود به صورت غیرمعمول(حتی درکسانی که سابقه سفر به کشورهای آفریقایی را نداشتند) بوده است. اینکه مجددا واکسیناسیون آبله آغاز شود یا  خیر وابسته به شرایط و گذشت زمان است.

وی افزود: طبیعتا واکسن یک فرآورده بیولوژیک است که کار بسیار دقیقی می‌خواهد. درباره آبله می‌توان گفت که نسبت به کرونا تجربه بیشتر و بهتری وجود دارد؛ به شکلی که حتی قبل از ریشه‌کنی آن نزدیک به ۸۰ درصد واکسنی که استفاده می‌شد توسط کشورهای درحال توسعه تولید می‌شد که این نشان دهنده ظرفیت موجود است. از زمان ریشه‌کنی آبله برخی کشورها حتی واکسن‌های نسل دوم و سوم آبله را تولید کردند که موثرتر و ایمن‌تر از واکسن‌های مثلا ۵۰ سال قبل باشد.

رییس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت در خاتمه درباره اینکه آیا استفاده از ماسک به واسطه شیوع کرونا در کشورها می‌تواند در جلوگیری از انتقال آبله میمونی هم اثرگذار باشد یا خیر؟، تاکید کرد: بیماری آبله میمونی هنوز به این مرحله از وسعت انتشار نرسیده است که نگرانی این چنینی اشاره کند. هنوز مرگ و میر کرونا در خیلی از کشورها روزانه بالای ۱۰۰ مورد است ولی در مورد آبله میمونی هنوز این شرایط به وجود نیامده است که بگوییم مردم به خاطر آبله میمونی و نه کووید۱۹، ماسک بزنند. البته در مواجهه با بیماری که آبله میمونی دارد به ماسک و دستکش و رعایت پروتکل‌های ویژه در میان کادر درمان نیاز است.

ویدیوی گفت‌وگو با دکتر سید محسن زهرایی _ رییس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت را از اینجا ببینید.

انتهای پیام