ماراتن آستانه/ پایتخت قزاقستان همزمان میزبان سه اجلاس سران

به گزارش روز چهارشنبه صدای جامعه، نمایندگان عالی رتبه حدود ۵۰ کشور از جمله ۱۱ رئیس جمهوری در سه اجلاس  شامل «چارچوب کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادسازی در آسیا (CICA)»، «نشست کشورهای مستقل مشترک المنافع» و همچنین «سران آسیای مرکزی و روسیه» با یکدیگر دیدار خواهند کرد.  

در عین حال بر اساس گزارش رسانه ها، ممکن است مذاکرات دوجانبه بین سران حتی مهم تر از قبل شود. رسانه ها در این مورد توجه ویژه ای به دیدار بین ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان روسای جمهور فدراسیون روسیه و ترکیه در مورد مسائل منطقه بخصوص جنگ اوکراین کرده اند.

محمد جمشیدی معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهوری اسلامی ایران نیز گفت: درخواست‌های متعددی برای ملاقات با رئیس‌جمهور در حاشیه «کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادسازی آسیا» داشته‌ایم اما به دلیل نبود فرصت، اولویت آیت الله رئیسی با سران کشورهایی است که در نشست‌های قبلی دیداری با آنها نداشته است.  

در پایتخت قزاقستان  قرار است مجموعه ای از نشست ها و دیدارها آغاز شود و بزرگترین آنها نشست سران کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادسازی در آسیا (۱۲ تا ۱۳ اکتبر) خواهد بود؛ سازمانی که شامل ۲۷ کشور، از ترکیه و روسیه گرفته تا ویتنام و کره جنوبی است. چنین پروژه بزرگی در سال ۱۹۹۲ در قزاقستان تاسیس شد و اکنون سالگرد خود را جشن می گیرد. در مجموع حدود ۵۰ هیئت قرار است در این نشست و نشست های دیگر حضور داشته باشند

آیبک سمادیاروف، سخنگوی وزارت امور خارجه قزاقستان روز سه شنبه در یک نشست خبری گفت: نشست سران همزمان با سی امین سالگرد ابتکار تشکیل سیکا( CICA)  و به ریاست قزاقستان برگزار می شود.

سران جمهوری اسلامی ایران، روسیه، جمهوری آذربایجان، عراق، قطر، قرقیزستان، فلسطین، تاجیکستان، ازبکستان و ترکیه برای نشست سیکا به آستانه سفر خواهند کرد. همچنین الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهور بلاروس که دارای وضعیت ناظر در سیکا است، به آنها ملحق خواهد شد.

دومین رویداد بزرگ، اجلاس کشورهای مستقل مشترک المنافع (۱۴ اکتبر) خواهد بود.   نشست سران کشورهای مشترک المنافع در ۷ اکتبر در سن پترزبورگ برگزار شد، اما آن نشست غیررسمی بود و نشست جدید مطابق با پروتکل برگزار می شود.

هچنین به نوشته کامرسانت، علاوه بر سران کشورهای ذکر شده، وزرای خارجه نیز به طور جداگانه (امروز ۱۲ اکتبر) در آستانه ملاقات خواهند کرد.

سرگئی لبدف، دبیر اجرایی کشورهای مستقل مشترک المنافع به خبرنگاران گفت که شورای وزیران امور خارجه “گستره وسیعی از موضوعات را در همه زمینه های مرتبط با کشورهای مشترک المنافع مورد بحث قرار خواهد داد و انتظار می رود تعدادی از اسناد را امضا کند.

علاوه بر این، در ۱۴ اکتبر، سران جمهوری های آسیای مرکزی و فدراسیون روسیه در شش کشور بدون نمایندگان کشورهای قفقاز گرد هم خواهند آمد. این اولین نشست در قالب آسیای مرکزی و روسیه خواهد بود.

رستم برناشف، استاد دانشگاه آلمانی  قزاقستان و کارشناس منطقه ای، در مصاحبه با رسانه های محلی اظهار داشت که چنین تراکمی از جلسات ممکن است صرفاً به صورت تصادفی به وجود آمده باشد.

برناشف معتقد است:”رویداد مرکزی و مهم احتمالاً اجلاس برنامه ریزی شده و سالگرد  نشست سیکا بود،   سازمانی که قزاقستان به آن افتخار می کند. وی تصریح کرد: نشست سران روسیه و کشورهای آسیای مرکزی “به احتمال زیاد توسط روسیه پیشنهاد شده است، نه قزاقستان. رستم برناشف خاطرنشان کرد: در مورد کشورهای مستقل مشترک المنافع، هدف این اجلاس را می توان تایید دوام این سازمان نامید.

«اجلاس روسیه و آسیای مرکزی در واقع توسط طرف روسیه پیشنهاد شده بود. و قزاقستان از این ایده حمایت کرد.

رئیس جمهوری روسیه ولادیمیر پوتین برنامه های خود را برای سفر به آستانه در نشستی در سن پترزبورگ در ۷ اکتبر توضیح داد. او در ان نشست گفته بود هم در این نشست و هم در اجلاس آستانه، ما به توسعه بیشتر مشارکت های تجاری و سرمایه گذاری در کشورهای مستقل مشترک المنافع اولویت می دهیم، به این فکر خواهیم کرد که چگونه کار مشترک را برای افزایش ثبات همه اقتصادهایمان به ویژه از طریق ایجاد روابط همکاری دوجانبه و چندجانبه. تشدید کنیم.  

در مورد سایر شرکت کنندگان در نشست های آستانه، به نظر می رسد آنها در تلاش برای رسیدن به مشخص ترین اهداف خود هستند. یک منبع دولتی قرقیزستان به کامرسانت گفت: «ما بسیار دوست داریم تنش موجود در روابط قرقیزستان و روسیه را کاهش دهیم. اگرچه تعامل ما بین روسای جمهوری و وزارت دفاع، چه در داخل و چه در خارج از کشور خوب پیش می‌رود، اما موضوعاتی برای گمانه‌زنی در مورد مشکلات ظاهراً موجود دائماً مطرح می‌شود این منبع توجه خود را به این واقعیت جلب کرد که “مطبوعات غربی اکنون ایده هایی را مطرح می کنند که گویا روسیه کنترل خود را بر فضای پس از شوروی از دست داده است  و به همین دلیل است که درگیری ها در آنجا حتی در آسیای مرکزی حتی بین ارمنستان و جمهوی آذربایجان در حال تشدید است. ” این واقعیت که صدیر جپاروف رئیس جمهور به سن پترزبورگ نرفته است نیز قابل درک است و همه اینها در واقع درست نیست. و رد این القائات وظیفه مهمی برای هیئت ما خواهد بود. ما می خواهیم روسیه به حفظ نظم در منطقه ما ادامه دهد.

خاطرنشان می شود، اگرچه رئیس جمهور قرقیزستان در نشست سن پترزبورگ غایب بود، اما همچنان باید با امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان در آستانه دیدار کند. کامرسانت یادآوری می کند که بین این دو کشور درگیری مرزی طولانی مدت وجود دارد که در سپتامبر سال جاری به شدت تشدید شد. در همین مکان در آستانه، رهبران دو کشور متخاصم دیگر فضای پس از شوروی یعنی ارمنستان و جمهوری آذربایجان نیز دیدار خواهند کرد.  

اما مسکو و آنکارا هر دو در مورد دیدار آتی ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه صحبت می کنند.

دمیتری پسکوف، سخنگوی مطبوعاتی رئیس جمهور روسیه، گفت: “موضوع قابل درک است – البته این اوکراین و روابط دوجانبه است که همچنین بسیار چند وجهی است و به طور کلی تبادل نظر در مورد مسائل جاری محور گفت و گو ها خواهد بود.

اوراز گالی، مدیر مؤسسه ادغام اوراسیا قزاقستان، هم گفت: «با توجه به وضعیت ژئوپلیتیکی (یعنی درگیری روسیه و اوکراین)، من فکر می‌کنم که در هر سه اجلاس، علی‌رغم برنامه‌های دیگر که به طور رسمی اعلام شده است، همچنان دقیقاً در این مورد بحث خواهند کرد. در عین حال، این کارشناس در مورد چشم انداز توسعه پروژه های یکپارچه سازی در منطقه تردید دارد.

چهارمین دور اجلاس سران سیکا به میزبانی شهر شانگهای چین در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۳ و پنجمین دورآن در خرداد ماه سال ۱۳۹۸ به میزبانی شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان برگزار شد.

سیکا یک مجمع بین المللی برای تقویت همکاری با هدف تضمین صلح، امنیت و ثبات در آسیا است.

طرح ایجاد نشست سران تعامل و اقدامات اعتمادسازی در آسیا (سیکا) در اکتبر ۱۹۹۲ میلادی در چهل و هفتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد از سوی «نورسلطان نظربایف» رئیس جمهوری قزاقستان به منظور ارتقای روابط دو جانبه و همکاری میان کشورهای آسیایی با هدف ایجاد ثبات و برقراری امنیت در منطقه مطرح و این سازمان در سال ۱۹۹۶ به طور رسمی تشکیل شد.

نشست سران سیکا هر ۴ سال یک بار و اجلاس وزرای خارجه هر ۲ سال یک بار برگزار می‌شود. اکنون این سازمان ۲۲ عضو دارد و در برگیرنده ۱۲ عضو ناظر مشتمل بر سازمان‌های بین المللی همچون سازمان ملل متحد، سازمان امنیت و همکاری در اروپا، اتحادیه عرب و تعدادی از کشورها از جمله مالزی، اندونزی، ویتنام، ژاپن، اوکراین و آمریکا است.

اولین و دومین اجلاس سران سیکا در سالهای ۲۰۰۲ و ۲۰۰۶ در شهر آلماتی پایتخت قزاقستان و اجلاس چهارم در سال ۲۰۱۴ در شانگهای چین برگزار شد.

ایران، قزاقستان، افغانستان، پاکستان، کره جنوبی، چین، روسیه، هند، فلسطین، مغولستان، قرقیزستان، ازبکستان، تاجیکستان، جمهوری آذربایجان و تایلند از جمله اعضای سازمان سیکا هستند.