ارزیابی توان تسلیحاتی ایران و اسرائیل/ برتری تهران نسبت به تل‌آویو چیست؟
رسول سلیمی: پس از آنکه تهران در پاسخ به حمله‌ای که سفارت ایران در دمشق پایتخت سوریه را هدف قرار داد و منجر به شهادت شش نظامی ایرانی شد، با ده ها پهپاد و موشک شلیک شده به سمت اسرائیل حمله کرد. این اولین بار بود که ایران به طور مستقیم اسرائیل را هدف یک حمله نظامی قرار می داد. اگرچه این حمله با اهداف بازدارندگی انجام شد و در گام های بعدی اهداف تکنیکی نظامی را دنبال می کرد اما تصویب حمله به ایران در کابینه جنگ اسرائیل، بار دیگر در محافل علمی، سنجش توان نظامی دو کشور به عنوان متغیری اثرگذار بر تصمیمات سیاسی طرفین مورد توجه قرار گرفت.
در همین راستا پایگاه آمریکایی «گلوبال فایر پاور» یا جی‌اف‌پی در سیاهه قوی‌ترین ارتش‌های جهان مربوط به سال ۲۰۲۴، اسرائیل را در مرتبه هفدهم قرار داده است. در صفحه نخست وبسایت این پایگاه نام ده کشور آمریکا (۱)، روسیه (۲)، چین (۳)، هند (۴)، کره شمالی و کره جنوبی (۵)، ژاپن (۷)، ترکیه (۸)، ایران (۱۴) و اسرائیل (۱۷) به صورت برجسته نشان داده شده است. بر پایه سنجه‌های موسوم به «شاخص قدرت» که در این وبسایت استفاده شده، در سال ۲۰۲۴، امتیاز اسرائیل ۰.۲۵۹۶ بوده است.
جزئیات این شاخص برای کشورهای مختلف در زیرگروه‌های بسیاری از جمله نفرات حاضر به خدمت، ادوات نظامی شامل ناوگان زمینی، هوایی و دریایی و غیره با آمار و ارقام و نمودار تشریح شده است. جی‌اف‌پی توضیح داده که در نبود ارقام رسمی برای برخی کشورها، آمار نظامی آنها بر پایه تخمین‌ها نوشته شده است.
در رتبه‌بندی کلی هواپیمایی جنگی و رهگیر اسرائیل با ۲۴۱ فروند در رده دهم کشورهای جهان قرار دارند. شاخص جی‌اف‌پی در این زمینه شامل جنگنده های نسل پنجم و مدل‌هایی از نسل ۴ و ۴.۵ است که همچنان به تعداد زیادی از کشورها عرضه می‌شوند. این آمار همچنین شامل جنگنده‌های رهگیر مدرن‌تر مجهز از جمله انواع اف-۱۵، اف-۱۶، اف-۱۸ِ اف-۲۲ آمریکایی، داسو یوروفایتر و تایفون فرانسوی، سوخو ۲۷ و ۳۵ روسی و ساب گریپن سوئدی است.
در رتبه‌بندی کلی هواپیماهای تهاجمی ویژه حمله به اهداف زمینی نیز اسرائیل با ۳۹ فروند در مکان هفدهم قرار دارد. نمونه‌های شمارش شده در این جدول از جمله شامل مدل‌های سوخو ۲۴ روسیه، لاکهید مارتین و اف-۳۵ آمریکا و بمب‌افکن‌های بزرگ مانند بی ۵۲ است.
نیروی هوایی این کشور شامل جت‌های جنگنده پیشرفته آمریکایی اف۳۵، پدافندهای دفاع موشکی ازجمله پاتریوت ساخت آمریکا، سامانه دفاع موشکی «گنبد آهنین» و یک جفت سامانه دفاع موشکی دیگر به نام‌های «پیکان» و «فلاخن داوود» است که با همکاری آمریکا آنها را ساخته است.
نیروی زمینی اسرائیل نیز شامل پیاده نظام، زره پوش و توپخانه است، حدود ۱۲۶ هزار پرسنل فعال و حدود ۴۰۰ هزار نیروی ذخیره دارد. سرلشکر یوئل استریک در حال حاضر در راس نیروی زمینی قرار دارد. نیروی هوایی اسرائیل حدود ۳۴ هزار پرسنل فعال به اضافه ۵۵ هزار نیروی ذخیره دارد. در مجموع، ۶۸۴ هواپیما در خدمت آن هستند. مانند نیروی زمینی، نیروی هوایی در بسیاری از عملیات های نظامی مانند جنگ لبنان در سال ۲۰۰۶ شرکت کرد. فرمانده فعلی نیروی هوایی ارتش آلوف تومر بار است.
نیروی دریایی اسرائیل، که شامل تقریباً ۹۵۰۰ پرسنل فعال و ۱۰ هزار نیروی ذخیره است، توسط الوف دیوید ساعر سلاما فرماندهی می شود. تعداد این نیروها هفت ناوگروه، هشت قایق موشکی، پنج زیردریایی (کلاس دلفین)، ۴۵ قایق گشتی و دو کشتی پشتیبانی است. عملیات نظامی عمده ای که نیروی دریایی اسرائیل در آن شرکت داشت شامل جنگ اعراب و اسرائیل درسال ۱۹۷۳، نبرد بالتیم در سال ۱۹۷۳ و جنگ لبنان در سال ۲۰۰۶ است.
ذکر این نکته ضروری است که این داده‌ها بر اساس برآوردها و تحلیل‌های ارائه شده توسط جی‌اف‌پی است و ممکن است عوامل دیگری مانند مانند فناوری، آموزش نظامی، جغرافیا و پیوندهای راهبردی با دیگر کشورها نیز بر قدرت نظامی نسبی اسرائیل تأثیر بگذارند.
خبرهای مرتبط
موسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم نیز در سال ۲۰۲۲ میلادی بودجه دفاعی اسرائیل را حدود ۲۳.۴ میلیارد دلار (شامل ۳.۱۸ میلیارد دلار کمک نظامی سالانه ایالات متحده) محاسبه کرد. هزینه‌های دفاعی اسرائیل نیز با این اولویت مطابقت دارد. در سال ۲۰۲۲، اسرائیل ۴.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف امور دفاعی کرد که پایین‌ترین رقم در دهه‌های اخیر بود. اما سرانه این بودجه، یعنی سالی ۲ هزار و ۶۲۳ دلار برای هر نفر، بیشتر از هر کشور دیگری در جهان به جز قطر بوده است.
اسرائیل به عنوان یک کشور کوچک، صنعت دفاعی دارد که می‌تواند در صورت افزایش درگیری‌ها، تولید را در مدت کوتاهی افزایش دهد. این صنایع از جمله شامل تولید مهمات و توپخانه، صنایع هوافضا و تولید پهپاد و سامانه‌های پدافند است. علاوه بر آن اسرائیل دارای سامانه دفاعی مستحکمی به نام گنبد آهنین است که حدود نیمی از اجزای آن در آمریکا ساخته می‌شود.
از زمان شروع جنگ اسرائیل و حماس، ایالات متحده بیش از ۵ هزار مهمات ام‌کی-۸۴، یک نوع بمب ۲ هزار پوندی به اسرائیل ارائه کرده است. از اواخر دسامبر ۲۰۲۳، ایالات متحده گلوله‌های توپ، خودروهای زرهی و ابزارهای اصلی جنگی را به اسرائیل فرستاد که با ۲۳۰ هواپیمای باری و ۲۰ کشتی به این کشور تحویل داده شد.
کمک‌های نظامی ایالات متحده به اسرائیل شامل سلاح‌های ذخیره شده نیز می‌شود. از سال‌ها پیش تاکنون پنتاگون سلاح‌هایی را در اسرائیل ذخیره کرده است که احتمالاً برای استفاده ارتش آمریکاست. اما به اسرائیل اجازه داده که برخی از این تجهیزات را برای جنگ غزه استفاده کند.
ایران چه توانمندی هایی در برابر اسرائیل دارد؟
موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک در اوایل سال ۲۰۲۳ میلادی نیز ارزیابی کرده ایران در در این سال حدود ۶.۸ میلیارد دلار بودجه دفاعی داشته است. جمهوری اسلامی بودجه کمتر خود را با هزینه‌های عملیاتی و تدارکات تسلیحاتی کمتر به علاوه استراتژی متمرکز بر راه حل‌های نامتقارن جبران می‌کند مانند تبدیل نفتکش‌های قدیمی به کشتی‌های پایه شناور و ایجاد ناوگان وسیع و کم هزینه از قایق‌های توپدار برای دفاع ساحلی.
در عرصه نیروی زمینی ایران هزار و ۹۹۶ فروند تانک و اسرائیل هزار و ۳۷۰ فروند تانک دارند. ایران ۶۵ هزار و ۷۸۵ خودرو زرهی و اسرائیل ۴۳ هزار و ۴۰۷ خودروی زرهی در اختیار دارند. ایران ۵۸۰ توپخانه خودکششی و اسرائیل ۶۵۰ توپخانه خودکششی در اختیار دارند. ایران ۷۷۵ راکت انداز سیار و اسرائیل ۱۵۰ راکت‌انداز سیار در اختیار دارند.
در عرصه نیروی هوایی، ایران مجموعا ۵۵۱ هواپیما و اسرائیل ۶۱۲ هواپیما در اختیار دارند. در زمینه جت‌های جنگنده ایران ۱۸۶ فروند و اسرائیل ۲۴۱ فروند در اختیار دارند. ایران ۱۲۹ فروند بالگرد و اسرائیل ۱۴۶ فروند بالگرد در اختیار دارند. اسرائیل ۴۸ فروند بالگرد تهاجمی و ایران ۱۳ فروند بالگرد تهاجمی در اختیار دارد.
در عرصه نیروی دریایی، ایران ۱۹ فروند زیردریایی و اسرائیل پنج فروند زیردریایی در اختیار دارند. ایران ۲۱ شناور گشتی و اسرائیل ۴۵ شناور گشتی در اختیار دارد.
ایران نیز تجربه رزمی قابل توجهی دارد. ایران پس از انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ میلادی هشت سال با عراق در دهه ۱۹۸۰ میلادی جنگید که تجربه چنین جنگی به تربیت فرماندهانی منجر شد که هم اکنون نیز در سطوح عالی نظامی ایران حضور دارند. در دهه‌های پس از آن نیروهای نظامی ایران در چندین درگیری دیگر از شورش‌های داخلی گرفته تا کمک‌های مستشاری سپاه پاسداران به حزب‌الله علیه اسرائیل در طول جنگ لبنان در سال ۲۰۰۶ میلادی و کمک به دولت‌های سوریه و عراق در طول مبارزه با مجموعه‌ای از نیروهای تحت حمایت خارجی در سال ۲۰۱۰ میلادی تجربه رزمی کسب کرد. جنگ با داعش به تربیت نسل جدیدی از فرماندهان در نیروهای مسلح ایران منجر شد و ایران توانست تجربه جنگ واقعی را به نسل های جدیدی از بدنه نیروهای مسلح خود منتقل کند.
ایران به نوبه خود دارای مجموعه‌ای از متحدان دولتی و غیردولتی خود در سراسر منطقه موسوم به “محور مقاومت” است که شامل سوریه، شبه نظامیان بسیج مردمی عراق (که به طور رسمی بخشی از نیروهای امنیتی عراق هستند)، شبه نظامیان قدرتمند حزب الله لبنان و بنا به برخی گزارش‌ها انصارالله یمن می‌باشند.
انواع موشک و چند نمونه بالگرد و هواپیما از جمله تولیدات نظامی ایران است که برخی از آنها را به چندین کشور دیگر صادر می‌کند. چین و روسیه از متحدان راهبردی ایران هستند که همکاری های نظامی میان آنها در بالاترین سطح در حال انجام است.
۳۱۱۲۱۳
منبع: خبر آنلاین
