دور جدید مذاکرات باکو و ایروان در بروکسل
تازه‌ترین دور مذاکرات باکو و ایروان با میانجی‌گری رئیس شورای اروپا در بروکسل برگزار شد.
به نقل از خبرگزاری رویترز، شارل میشل، رئیس شورای اروپا در بروکسل میزبان الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان و نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان بود؛ دیداری که با هدف پایان دادن به تنش‌های خشونت‌آمیز باکو و ایروان برگزار شد.
این مذاکرات با هدف پایان دادن به بیش از سه دهه مناقشه بر سر منطقه «قره‌باغ کوهستانی» برگزار شد که بخش اعظم جمعیت آن ارمنی هستند، اما بخشی از خاک جمهوری آذربایجان محسوب می‌شود.
شارل میشل درباره این نشست گفت: تاثیرگذار بود. باکو و ایروان توافق کردند که با جدیت بیشتری به تحدید حدود مرزها بپردازند. اتحادیه اروپا آماده است تا در تامین بودجه ساخت راه‌آهن در قفقاز جنوبی کمک کند.
او همچنین با بیان اینکه «یکی از جامع‌ترین و سرسخت‌ترین مراحل مذاکره بین ارمنستان و آذربایجان را پشت سر می‌گذاریم» اعلام آمادگی کرد که به عادی‌سازی وضعیت قفقاز جنوبی کمک کند.
این تازه‌ترین دور مذاکرات باکو و ایروان پس از آن برگزار شد که جمهوری آذربایجان کریدور لاچین را مسدود کرد؛ کریدوری که تنها راه ارتباطی ارمنستان و قره‌باغ است.
در همین حال، روسیه نیز پیشنهاد برگزاری نشستی در مسکو را مطرح کرده و گفته که پیمان صلح نهایی میان این دو کشور می‌تواند در مسکو امضا شود. این در حالی است که ساعاتی پس از برگزاری نشست سه‌جانبه در بروکسل که در آن اتحادیه اروپا طرفین را به خودداری از «خشونت و جدل لفظی» دعوت کرد، باکو مدعی شد که روسیه و ارمنستان توافق آتش‌بس در قره‌باغ را نقض می‌کنند.
قره‌باغ منطقه‌ای کوهستانی و کوچک است که از فروپاشی شوروی تا امروز دو جنگ را پشت سر گذاشته است. این منطقه بخشی از خاک آذربایجان محسوب می‌شود، اما حدود ۱۲۰ هزار شهروند ارمنی‌تبار دارد.
در پی نبردی طاقت‌فرسا و برقراری آتش‌بس به میانجی‌گری روسیه، آذربایجان در ۲۰۲۰ کنترل مناطقی از قره‌باغ را که تحت سلطه ارمنی‌ها بود، به دست گرفت.
وزارت خارجه جمهوری آذربایجان در بیانیه‌ای اعلام کرد: ارمنستان بسیاری از مفاد توافق آتش‌بس را نقض کرده و روسیه هم بر خلاف وظیفه‌اش تحت این قرارداد، در راستای اجرای کامل آن عمل نمی‌کند.
این وزارت خانه گفته است: واضح است که تلاش برای استفاده سیاسی از ایجاد ایست بازرسی در دالان لاچین – که حق حاکمیتی جمهوری آذربایجان است – و همچنین بیانیه‌ها درباره بحران انسانی در این منطقه بی‌اساس هستند.
این وزارتخانه همچنین مدعی شد که نیروهای صلح‌بان روسیه از نیروهای مسلح ارمنستان حمایت به عمل می‌آورند.
در ادامه این بیانیه آمده است که ارتباط آزاد میان مناطق غربی جمهوری آذربایجان و نخجوان به بهانه‌های مختلف دچار اختلال می‌شود.
روسیه در روز شنبه اعلام آمادگی کرد تا نشستی سه‌جانبه در سطح وزرای خارجه برگزار کند. وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌ای اعلام کرد که این نشست می‌تواند به نشست دیگری در مسکو برای امضای توافق صلح ختم شود.
باکو در واکنش اظهار داشت که این بیانیه وزارت خارجه روسیه موجب «ناامیدی و سوءتفاهم» شده و اظهارات مسکو را مبنی بر حمایت از تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان نقض می‌کند.
شارل میشل همچنین گفت که آذربایجان را به گفتگوی مستقیم با ارامنه قره‌باغ به منظور ایجاد اعتماد بین طرفین دعوت کرده است.
رئیس شورای اروپا در ادامه گفت: پیشرفت واقعی به قدم‌های بعدی بستگی دارد که باید در آینده نزدیک برداشته شوند. اولویت ما این است که خشونت و جدل‌های لفظی متوقف شود تا فضای برای صلح و مذاکرات عادی‌سازی فراهم شود.
او خواهان جلسه دیگری بین الهام علی‌اف و پاشینیان در بروکسل پس از پایان تابستان شد. همچنین، جلسه‌ای پنج‌جانبه (با حضور رهبران فرانسه و آلمان) در حاشیه سومین «نشست جامعه سیاسی اروپا» قرار است در ماه اکتبر در قصر الحمرا در گرانادای اسپانیا برگزار شود. این نهاد سال گذشته در پی حمله روسیه به اوکراین بنیانگذاری شد و اولین جلسه‌اش در اکتبر ۲۰۲۲ در پراگ برگزار شد. چهل‌وچهار کشور اروپایی، از جمله باکو و ایروان، در کنار اتحادیه اروپا در این نهاد حضور دارند. روسیه، بلاروس و قزاقستان تنها کشورهایی‌اند که می‌توان گفت اروپایی محسوب می‌شوند اما در این سازمان حضور ندارند.
منبع: ایسنا
