بهبود عملکرد انرژی؛ معادل بیش از ۲۰۵ هزار بشکه نفت خام در صنعت انتقال نفت

رئیس مدیریت انرژی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران گفت: با انجام اقدامات متعدد عمدتاً کم هزینه یا بدون هزینه، در شاخص‌های عملکرد انرژی روند مطلوبی طی شده است؛ به طوریکه در سال گذشته نسبت به سال های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۸، معادل بیش از ۲۰۵ هزار بشکه نفت خام، ارتقای عملکرد انرژی داشته است.
علی ابراهیمیان تصریح کرد: محاسبات نشان می‌دهد میزان بهبود عملکرد انرژی در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ نسبت به دوره زمانی ۹۰ تا ۹۸، به ترتیب در حدود ۶۵ و ۱۵۰ هزار معادل بشکه نقت خام (BOE) بوده است. به عبارتی مجموعاً طی دو سال گذشته بیش از معادل ۳۵۵ هزار بشکه نفت خام در شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران صرفه‌جویی انرژی محقق شده است که با توجه به سبد انرژی مصرفی حداقل ارزشی معادل ۲۱ میلیون دلار دارد.
ابراهیمیان در رابطه با برنامه‌ریزی برای طراحی نقشه‌راهی در جهت تاکیدات مقام عالی وزارت نفت در بهینه‌سازی مصرف انرژی گفت: این موضوع بر خلاف آنکه در مجامع عمومی مبحث ساده و پیش پا افتاده‌ای تصور می‌شود، اما از پیچیدگی‌های فراوانی برخوردار بوده، مبحثی بین‌رشته‌ای است و نیازمند حمایت‌های جدی سیستماتیک و توجه دو چندان است.
لزوم توجه همزمان به پایداری انتقال مواد نفتی در کنار بهینه‌سازی مصرف انرژی
ابراهیمیان لازمه اصلاح این رویه را پرداختن تخصصی به مبحث انرژی دانست و افزود: موضوع مدیریت مصرف انرژی یکی از مسائل مهم و اساسی روز دنیا محسوب می‌شود از این رو که مدیریت این امر موجب اثرات مثبت چند جانبه محیط زیستی، پایداری، مالی، امنیتی و … خواهد شد.
وی بیان کرد: توجه همزمان به پایداری انتقال نفت خام، میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی، در کنار مباحث بهینه‌سازی مصرف/عملکرد انرژی به معنای استفاده درست، دقیق و بهینه از امکانات موجود است. پایش شاخص‌های بالادستی عملکرد انرژی تصویر مناسبی از عملکرد کل سیستم ارائه می‌کند و این دسته شاخص‌ها ابزار بسیار مناسبی برای مدیران فراهم می‌کند؛ به گونه‌ای که دستیابی به شاخص‌های بهینه عملکرد انرژی به معنای انجام بهینه فرآیند انتقال مواد نفتی از لحظه برنامه‌ریزی انتقال مواد نفتی تا زمان اجرا، نحوه‌ی بهره‌برداری از تجهیزات، انجام صحیح تعمیرات و … است.
ابراهیمیان گفت: از دیدگاهی می‌توان مدیریت و بهینه‌سازی مصرف انرژی در شرکت را معادل طراحی و اجرای مناسب خطوط و منیفولدها؛ طراحی، انتخاب و خرید درست تجهیزات؛ انجام به موقع و صحیح تعمیرات؛ برنامه‌ریزی و بهره‌برداری بهینه از تجهیزات و سیستم‌ها و سایر مواد مشابه دانست که البته با توجه به بزرگی و گستردگی شبکه خطوط لوله، پراکندگی جغرافیایی، تنوع تجهیزاتی و … امری بسیار مشکل است.
مصرف انرژی حمل مواد نفتی از طریق خطوط لوله، کمتر از یک سوم حمل جاده‌ای است
رئیس مدیریت انرژی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت در ادامه بهینه‌سازی عملکرد انرژی را منتج به کاهش مصرف حامل‌های انرژی دانست و گفت: به عبارت دیگر بهینه‌سازی عملکرد انرژی یعنی اگر پیش از این به ازای انتقال یک لیتر مواد نفتی در حدود ۲۲۰ کیلوژول انرژی مصرف می‌کردیم، امروز این عدد به کمتر از ۲۱۵ کیلوژول، کاهش یافته است. علاوه بر عملکرد ذکر شده، ماهیت عملکردی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران به گونه‌ای است که افزایش سهم شرکت از انتقال کلان مواد نفتی موجب بهبود شاخص‌های کلان انرژی کشور خواهد شد زیرا به عنوان مثال حمل مواد نفتی از طریق خطوط لوله، کمتر از یک سوم حمل جاده‌ای، مصرف انرژی دارد، مضاف بر آنکه مزایای متعدد ایمنی، مالی و محیط زیستی نیز برای کشور خواهد داشت.
ابراهیمیان بیان کرد: اگر انتقال مواد نفتی که در سال ۱۴۰۱ توسط شرکت محقق شد، انجام نمی‌گرفت و این فرآورده‌ها توسط نفت‌کش‌های جاده‌پیما منتقل می‌شد؛ باید بیش از ۵ میلیون تانکر نفتکش جمعا مسافتی معادل ۶.۲ میلیارد کیلومتر در جاده‌های کشور تردد می‌کردند. این موارد یعنی خالص صرفه‌جویی ناشی از انتقال مواد نفتی نسبت به حمل جاده‌ای در سال ۱۴۰۱، معادل ۱.۷ میلیارد لیتر نفت گاز، به ارزش حداقل ۱.۲۶ میلیارد دلار بوده است.
وی با بیان اینکه علاوه بر مسیرهای معمول، برای تحقق بهینه‌سازی مصرف انرژی باید در جهت استفاده حداکثری از ظرفیتهای خطوط لوله و افزایش انتقال مواد نفتی حرکت کنیم؛ افزود: به عبارت دیگر با حرکت به سمت افزایش سهم شرکت در انتقال کلان مواد نفتی، کاهش مصرف انرژی در سطح کشور و در نهایت بهبود شاخص‌های عملکرد انرژی در سطح شرکت و کشور محقق شده و مزایای جانبی متعددی نظیر حفظ محیط زیست، کاهش ترددهای جاده‌ای، افزایش ایمنی انتقال مواد نفتی و … نیز حاصل می‌شود.
ظرفیت بالای شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران برای ارتقاء عملکرد انرژی
وی عملکرد مدیریت مصرف انرژی را طی سال‌های اخیر را خوب توصیف کرد و گفت: در سال‌های اخیر در همه زمینه‌ها شاهد ارتقاء مدیریت و شاخص‌های عملکرد انرژی بوده‌ایم و باید اذعان کرد با اقدامات و پیگیری‌های انجام شده ضمن صرفه‌جویی اقتصادی قابل توجه در هزینه‌های جاری شرکت، برای کشور نیز فواید قابل توجهی حاصل شده است.
ابراهیمیان در ادامه با اشاره به اهمیت بزرگی مدیریت انرژی در این صنعت افزود: بیش از ۳۵۰۰ انشعاب رسمی و غیررسمی و نقطه ورودی آب و حامل‌های انرژی به مرز سیستم مدیریت انرژی شرکت در گستره کل کشور است.
استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر؛ در دستور کار
وی تأکید کرد: اما با این وجود در طول سالیان گذشته اقدامات مدیریت انرژی عمدتاً بدون هزینه یا کم هزینه بوده و اگر سال‌ ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۸ را به عنوان خط مبنا در نظر بگیریم، سال ۱۴۰۱ نسبت به این مبنا بیش از چهار درصد و نسبت به سال ۱۴۰۰ بیش از یک درصد بهبود عملکرد انرژی داشته‌ایم.
ابراهیمیان افزود: بدین منظور انجام ممیزی‌های فنی انرژی در دو سطح ممیزی فنی انرژی عبوری و ممیزی فنی انرژی تفصیلی از ارکان برنامه‌های واحد مدیریت انرژی در سال جاری و سال های آتی خواهد بود. همچنین استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر با اولویت انرژی خورشیدی فتوولتاییک در دستور کار شرکت قرار دارد. ضمنا در کنار توجه ویژه به مدیریت انرژی در بخش صنعتی، مدیریت انرژی در بخش ساختمانی و غیرصنعتی با جدیّت بیشتر پیگیری خواهد شد.
وی در پایان بیان کرد: مدیریت مصرف آب با توجه به توفیقات شایان توجه سالیان گذشته همچنان از اولویت‌های واحد مدیریت انرژی خواهد بود. همچنین استقرار نظام مدیریت سبز از برنامه‌های آتی واحد مدیریت انرژی در حوزه غیرصنعتی و فراتر از مباحث مدیریت انرژی، خواهد بود.

منبع: ایرنا