سکونت ۴۲ درصد متخصصان در ۵ کلانشهر/ هشدار چند باره خالی ماندن برخی رشته‌های پزشکی
هشدار خالی ماندن ظرفیت برخی رشته‌های فوق تخصصی پزشکی و خطر اعزام بیمار به خارج در آینده، لزوم اجرای کامل و نه شعاری برنامه پزشک خانواده، خسران ناشی از مهاجرت حتی یک پزشک از کشور، تاکید بر حفظ شان و کرامت جامعه پزشکی، توزیع نامتناسب نیروی تخصصی در کشور و …از جمله مباحثی بود که رییس کل سازمان نظام پزشکی در نشستی خبری به تشریح آنها پرداخت.
دکتر محمد رئیس‌زاده در نشستی خبری در پاسخ به سوالی درباره برنامه وزارت بهداشت برای اجرای برنامه پزشک خانواده شهری و برآورد سازمان نظام پزشکی از نسخه جدید این برنامه گفت: در این که «پزشک خانواده» طرحی لازم برای کشور است، شکی نیست و اجرای این برنامه جزو تکالیف حوزه سلامت است. همچنین اجرای صحیح آن به کاهش هزینه‌ها، حفظ سلامتی مردم و همچنین پیشگیری از پیشرفت بیماری‌ها بسیار کمک خواهد کرد؛ اما مهم آن است که این برنامه درست اجرا شود؛ چراکه اجرای ناقص آن گرفتاری‌هایی را به دنبال خواهد داشت؛ همانطور که حدود ۱۰ سال از اجرای این برنامه در دو استان فارس و مازندران می‌گذرد و همچنان چالش‌هایی را در این دو استان شاهد هستیم.
اجرای شعاری و بدون منابع «پزشک خانواده» آسیب‌زاست
وی با تاکید بر اینکه برنامه پزشک خانواده باید کامل اجرا شود، افزود: اجرای شعاری و بدون منابع برنامه قطعا آسیب بیشتری را وارد می‌کند. ظاهراً برنامه‌ای که اخیراً اعلام شده در چندین شهر اجرایی شده، آنطور که خبر داده‌اند اجرایی نشده؛ حال یا آنکه اطلاع رسانی‌ها درست نبوده یا مردم به اندازه کافی استقبال نکرده‌اند. در مجموع لازم است در بحث سرانه، شکل پرداخت‌ها به پزشکان و غیره نظرات جامعه پزشکی لحاظ شود.
رییس‌زاده افزود: در طرحی که نامش «پزشک خانواده» است، نمی‌توان «مراقب سلامت» را در خط اول ارائه خدمت و جایگزین پزشک قرار داد. البته هنوز نسخه‌ای جامع و نوشتاری مدون، از طرح ندیده‌ام و به ما تحویل نشده و بر همین اساس نمی‌توانم آن را قضاوت کنم و در رابطه با وسعت اجرای آن اظهارنظر کنم.
وی در پاسخ به سوال ایسنا درباره میزان پزشک مورد نیاز این طرح و اینکه آیا پزشک به میزان کافی برای اجرای برنامه پزشک خانواده شهری داریم یا خیر، تاکید کرد: برای اجرای این طرح پزشک به میزان کافی داریم اما اینکه همکاری پزشکان جلب شود یا نه، در اجرای طرح بسیار مهم است.
کمبود نیروی بهداشت و درمان در تمام دنیا جدی است
رییس کل سازمان نظام پزشکی همچنین در ادامه این نشست در پاسخ به سوالی درباره خروج پزشکان از کشور به دلیل مسایل اقتصادی و … و مقایسه آن با سایر کشورها، گفت: برخی برآوردهای جهانی حاکی از آن است که تا سال ۲۰۳۰ حدود ۱۸ میلیون کادر تخصصی بهداشتی و درمانی در دنیا کمبود خواهد داشت؛ بنابراین بحث کمبود نیروی بهداشت و درمان در تمام دنیا بحثی جدی است.
خروج حتی یک نیروی پزشکی از کشور، خسران است
رییس‌زاده در این باره ادامه داد: بر همین اساس هم تسهیلاتی را در پذیرش کادر بهداشت و درمان در سایر کشورها نیز ایجاد کرده‌اند. این آمار در دنیا، نشان می‌دهد که ما هم باید متناسب با این نگرانی حرکت کنیم. بنابراین هم لازم است تلاش کنیم تا نیروهای خود را در داخل کشور نگه داریم و هم اینکه اگر با مشکلی مواجه شدیم، به موقع چاره‌اندیشی شود. بر همین اساس لازم است که متولیان امر به این موضوع فکر کنند. در مجموع در شرایطی که به شدت به خدمات نیروهای بهداشت و درمان کشور نیاز داریم و هم در شرایطی که کیفیت نیروهای پزشکی ایران در مقایسه با سایر کشورها، بسیار خوب است، خروج حتی یک نفر از آنها برای ما خسران است و جایگزینی آنها نیز دشوار است.
وی افزود: ممکن است در این باره بگویند که ما ظرفیت پذیرش را بالا بردیم، اما این افزایش ظرفیت بدون رعایت استانداردها و زیرساخت‌ها، تنها عددی است و ممکن است کیفی نباشد. ما این موضوع را به مسوولان کشوری منتقل کردیم و امیدواریم مسوولان آن را جدی بگیرند و قیاس‌ها هم درست باشد.
تاکید بر حفظ شان و کرامت جامعه پزشکی
رییس کل سازمان نظام پزشکی در این باره تاکید کرد: مهم‌ترین بحث، حفظ شان و کرامت جامعه پزشکی است. هر فرد عضو جامعه پزشکی، مسوولیتش سنگین است اما متاسفانه طی سال‌ها و به دلایلی جایگاه جامعه پزشکی دچار خدشه شده است. این درحالیست که مکررا در فرمایشات مقام معظم رهبری و مسوولان ارشد کشوری بر حفظ کرامت و جایگاه جامعه پزشکی تاکید شده است. اما متاسفانه برخی آن را رعایت نمی‌کنند و غلظت این رعایت نکردن‌ها در سال‌های اخیر از سوی برخی بیشتر شده است.
قانون اجرا و کسب‌وکار تسهیل شود، مهاجرت کم می‌شود
وی ادامه داد: شکستن شان جامعه پزشکی به نفع هیچ کسی نیست. جامعه پزشکی اضافه بر حق و حقوق قانونی و مصوب خود چیزی نمی‌خواهد. قانون رعایت شود و فضای کسب و کار تسهیل شود، مهاجرت‌ها کم خواهد شد. برای اینکه دارو یا هر کالایی قاچاق نشود، سوبسید آن را بالا می‌بریم، اما برای حفظ نیروی انسانی کار نمی‌کنیم و لازم است در این زمینه مسوولان تمهید کنند.
خوش حسابی پزشکان در پرداخت مالیات
رییس کل سازمان نظام پزشکی همچنین در پاسخ به سوالی درباره مالیات پزشکان و مباحثی درباره فرار مالیاتی پزشکان بویژه در بخش مطب‌ها، توضیح داد: هر فردی که پزشک باشد؛ چه در بخش دولتی و چه خصوصی مالیات می‌پردازد. هیچ قشری مانند جامعه پزشکی ابتدا به ساکن مالیاتش را از وی کسر نمی‌کنند به طوری که ۱۰ درصد مالیات پزشک علی‌الحساب از سوی مرکز درمانی از وی کسر می‌شود. مطب‌هایی هم که به کارتخوان وصل هستند، رصد می‌شوند اما آن تعدادی که احیانا کارتخوان ندارند، تخلف است و ما نیز معتقدیم که باید کارتخوان داشته باشند. آماری که در این زمینه ارایه شده و برای ما ارسال شده، درست نیست و بسیاری از افرادی که عنوان شده یا فوت شده‌اند یا از کشور خارج شده‌اند و مباحثی از این قبیل.
وی بر خوش حسابی جامعه پزشکی در پرداخت مالیات تاکید کرد و افزود: در مجموع ما تاکید داریم که همه همکاران باید طبق قانون مالیات بپردازند و معتقدیم که بیشتر از سایر صنوف نیز مالیات می‌دهند و اظهارنامه می‌دهند و البته بیشتر از سایر صنوف هم مورد هجمه قرار می‌گیرند و نمی‌دانم چه جذابیتی دارد که علیرغم سایر صنوف، در رسانه‌ها آنقدر به آن می‌پردازند.
توزیع نامتناسب نیروی تخصصی را قبول داریم
۴۲ درصد متخصصان در ۵ کلانشهر ساکن هستند
رییس کل سازمان نظام پزشکی در ادامه در پاسخ به سوال ایسنا درباره لزوم توزیع عادلانه پزشکان و دسترسی به پزشک در تمام مناطق و عدم تمرکز در مناطق برخوردار، به آماری از جراحان مغز و اعصاب کشور و مقایسه آن با سال‌های ابتدایی انقلاب پرداخت و گفت: سال ۵۷ و اوایل انقلاب، ۴۵ نفر جراح مغز و اعصاب در کشور داشتیم که جمعیت آنها ۱.۲ به ازای هر میلیون نفر جمعیت بود. این درحالیست که توصیه سازمان جهانی بهداشت ۴.۵ به ازای هر میلیون نفر جمعیت و نرم جهانی آن نیز ۶.۳ به ازای هر میلیون نفر جمعیت است. در حال حاضر آمار جراحان مغز و اعصاب در کشور ۱۳ به ازای هر میلیون نفر جمعیت است؛ یعنی بیش از دو برابر نرم جهانی. ۳۵ مرکز پرورش جراح مغز و اعصاب نیز داریم که این آمار حاکی از آن است که جامعه پزشکی در بحث پرورش نیروی تخصصی و فوق تخصصی عالی کار کرده است.
وی در عین حال افزود: درصد قابل توجهی از این پزشکان و شاید بیش از ۴۰ درصد آنها در شهرهای بزرگ ساکن هستند. بنابراین توزیع نامتناسب نیروی تخصصی را قبول داریم؛ به طوری که ۴۲ درصد متخصصان ما در پنج کلانشهر ساکن هستند. بر این اساس ضمن اینکه قبول داریم توزیع خوب نیست اما اینکه چرا متخصصان بعد از گذراندن طرح‌شان در منطقه خدمت خود ماندگار نمی‌شوند، دلایل متعددی دارد. در این زمینه باید آمایش صورت گیرد و متاسفانه تسهیلات لازم برای ماندگاری پزشکان در شهرهای کوچک فراهم نشده است.
حدود ۳۶ هزار مطب پزشکی در تهران
کاهش تمایل ورود به برخی رشته‌های فوق تخصصی و خطر اعزام بیمار به خارج
رییس‌زاده همچنین ضمن اشاره به حدود ۳۶هزار مطب پزشکی در تهران، در پاسخ به سوالی درباره برخی اظهارنگرانی‌ها مبنی بر عدم تمایل به ورود به برخی رشته‌های پزشکی و خطر اعزام بیمار به خارج از کشور در آینده، گفت: این نگرانی در برخی رشته‌های پزشکی وجود دارد به طوری که تمایل ورود به برخی رشته‌های فوق تخصصی نظیر اطفال، داخلی، جراحی عروق و … کم شده است و این خطر وجود دارد که در آینده در برخی رشته‌ها ناچار به اعزام بیمار به خارج از کشور شویم. چندین سال است که این موضوع مطرح است و کارهایی هم هرچند که کامل نیست، در جهت جبران آن صورت گرفته است. بنابراین واقعیت‌های جامعه پزشکی را باید دقیق و علمی دید.
وی در این باره افزود: وقتی شرایط مناسبی را مهیا نکنیم، ظرفیت خالی می‌ماند و مجبوریم از استانداردها پایین بیاییم تا عده‌ای به ظرفیت‌های خالی ورود کنند و این موضوع خطر کاهش کیفیت خدمات پزشکی را به دنبال دارد.
هزینه عمل‌های جراحی در خارج از کشور حداقل ۲۰ برابر ایران
رییس کل سازمان نظام پزشکی به هزینه‌های جراحی در داخل و خارج از کشور اشاره کرد و گفت: هزینه‌های عمل‌های جراحی در خارج از کشور حداقل ۲۰ برابر داخل کشور است و کف آن از دو میلیارد تومان شروع می‌شود. این درحالیست که در کشور ما در گران‌ترین مرکز خصوصی و بدون بیمه این هزینه‌ها شاید به ۱۵۰ میلیون تومان برسد. بنابراین این تفاوت‌ها را باید دید.
ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی را افزایش دادند، امکانات را نه!
رییس‌زاده تاکید کرد: آنچه برای ما خط قرمز است، کیفیت آموزش دانشجویان پزشکی است. در بحث افزایش ظرفیت‌ها هم جنگ ما جنگ کیفیت بود نه افزایش ظرفیت. این درحالیست که به اذعان مسوولان مربوطه، در بحث افزایش ظرفیت‌ها سر سوزنی به امکانات مربوطه اضافه نکردند. بنابراین ظرفیت افزایش یافت اما نه سرانه نه هیات علمی نه خوابگاه و نه مباحث دیگر را افزایش ندادند و این خطر وجود دارد که به همان میزان کیفیت چندین برابر افت کند. ما به عنوان سازمان نظام پزشکی در این زمینه مطالبه جدی داریم؛ چرا افزایش ظرفیت دادند اما امکانات آن را افزایش ندادند.
وی تاکید کرد: ما بر کیفیت پذیرش فارغ‌التحصیلان پزشکی حساسیم؛ چرا که بحث سلامت مردم است.
در اعمال زیبایی فریب تبلیغات فضای مجازی را نخورید
رییس کل سازمان نظام پزشکی در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره اعمال و اقدامات زیبایی و آمار شکایات در این زمینه گفت: توصیه ما آن است که مردم در این زمینه به مراکز معتبر مراجعه کنند؛ چراکه حجم زیادی از این اعمال از سوی مداخله‌گران غیرمجاز حوزه سلامت و زیبایی صورت میگیرد. همچنین لازم است مردم به تبلیغات فضای مجازی در حوزه پزشکی و زیبایی و سلامت اعتماد نکنند.
منبع: ایسنا
