آمریکا و جاسوسی؛ از اسرار خارج از کشور تا رسوایی در داخل

جاسوسی کشورها از یکدیگر رویه‌ای قدیمی است و کشورها به اقتضای قدرت و میزان منافع و نفوذ خود دست به جاسوسی می‌زنند و از طرفی این اقدام به نوعی افشای دزدیدن اسرار دیگران است؛ آمریکا در هر دو زمینه ید طولایی دارد، زیرا با فناوری‌ها، امکانات و تخصص‌های خود قادر است به جعبه‌های قفل شده دیگران اعم از دوستان، متحدان و دشمنانش نفوذ کند و در عین حال، کشوری است که جاسوسی آن بیشتر از داخل افشا شده است.
به نقل از سایت خبری العربی الجدید، جاسوسی علی رغم آسیب ها، در مخمصه افتادن ها و اقدامات برای پر کردن خلأهای به وجود آمده به یک رویه تبدیل شده است هرچند که فایده چندانی ندارد.
در میان سوابق اخیر درباره درز یافتن اسناد محرمانه، درز حدود ۷۰۰ سند محرمانه در سال ۲۰۱۰ بود که بردلی منینگ، سرباز سابق ارتش ایالات متحده (چلسی منینگ پس از تبدیل جنسیت خود به زن) که با نیروهای آمریکایی در عراق کار می کرد این اسناد را فاش کرد. او در آن زمان مدعی شد که این کار را برای ابراز اعتراض خود به جنگ انجام داده است.
سپس در سال ۲۰۱۳، ادوارد اسنودن، کارشناس همکار با سیا، اطلاعاتی در مورد ۶۱۰۰۰ عملیات هک انجام شده توسط «آژانس امنیت ملی» که مهمتر از «آژانس اطلاعات مرکزی» (سیا) در زمینه اطلاعات در خارج از کشور است، در اختیار رسانه‌ها قرار داد. این افشاگری؛ جاسوسی و استراق سمع از اروپایی‌ها از جمله استراق سمع تلفن آنگلا مرکل، صدراعظم سابق آلمان و همچنین ژاپن، هند، کره جنوبی و دیگران را فاش کرد. خطر این عملیات باعث شد اسنودن فرار کند و به روسیه پناهنده شود. او پس از اینکه اخیراً شهروندی روسیه را دریافت کرد در آنجا ساکن شد.
سپس این سناریو در سال ۲۰۱۷ تکرار شد، زمانی که یک کارشناس زبانشناسی که با این آژانس کار می کرد، گزارشی محرمانه را به روزنامه ای ارائه کرد که جزئیات تلاش های مسکو برای تأثیرگذاری بر نگرش رأی دهندگان آمریکایی را شرح می داد. در همه این موارد هم مرتکب یا زندانی می شد یا مانند اسنودن به فرار متوسل می شد.
افشای اسناد اخیر پنتاگون یکی دیگر از قسمت های این سریال بود. اما آنچه این بار جدید است، تنها کیفیت و حساسیت اطلاعات به ویژه اطلاعات مربوط به جنگ اوکراین نیست، بلکه میزان راحتی در برخورد با این اسرار نیز هست.
چیزی که واشنگتن را بیش از هر زمان دیگری شوک زده کرد، این بود که یک تکنسین نظامی ۲۱ ساله می توانست مقدار زیادی از آن را مشاهده کند و برای چند روز آن را از طریق یکی از شبکه های اجتماعی برای گیمرها به گردش درآورد، قبل از اینکه افراد مربوطه متوجه این افشاگری شوند و شروع به جمع آوری و حفظ اطلاعات مهم در مورد خارج از کشور کنند که یکی از مهم ترین عناصر در تدوین سیاست ها و حساب های خارجی آمریکا به شمار می رود.
متهم ژاک تیکسیرا متخصص نگهداری کابل ها و هاب ها برای شبکه های ارتباطی نظامی در پایگاه گارد ملی هوایی در ماساچوست است. وبسایت او دقیق است و به او امکان دسترسی به دریایی از اطلاعات را بدون وجود سوپاپ اطمینان کافی برای محافظت محرمانه از این اطلاعات را می دهد. مشخص است که او در یک وبسایت ویژه گیمرها عضو فعال بوده و از طریق آن اطلاعات محرمانه را با بازدیدکنندگان این وبسایت به اشتراک می گذارد. او در مورد “سلاح ها و اسرار جنگ” صحبت می کند. این مساله به مدت یک ماه یا بیشتر ادامه یافت که براساس برآوردها منجر به کشف حدود ۳۰۰ سند شد، بدون اینکه کسی از مسوولان مربوطه مطلع شود.
متهم پس از دستگیری و حضور در دادگاه به دلیل جدی بودن افشاگری هایش بازداشت شد و دولت آمریکا با تجدید وعده قدیمی خود مبنی بر لزوم کنترل محرمانه بودن اسرار، اقدام به کاهش ضرر و زیان کرد و با وجود تجارب گذشته و وعده‌ها درباره اصلاح سازوکارها، سؤالاتی در مورد نقصی که مانع این امر می‌شود، مطرح شد.
برخی از کارشناسان معتقدند که انجام این اصلاحات با توجه به بوروکراسی بیش از اندازه و اطلاع میلیون ها کاربر از اسرار جمع آوری شده توسط سایر سازمان های اطلاعاتی دشوار است. این مشکل از آنجا تشدید می‌شود که اصلاحاتی که در حوزه اطلاعاتی پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ صورت گرفت، اشتراک‌گذاری اطلاعات محرمانه را گسترش داد تا جایی که منجر به «امکان دسترسی مقامات و کارکنان رده‌های پایین‌تر» به اسرار شد. پس از اینکه سازمان های ذیربط در به اشتراک گذاشتن اطلاعات شکست خوردند، گسترش به اشتراک گذاری اطلاعات صورت گرفت و باعث شد خنثی سازی این عملیات هم با شکست مواجه شود.
نتیجه این است که کاهش مشارکت بهای زیادی را به همراه داشت و گفته می‌شود گسترش آن شکاف درز اطلاعات را بزرگتر کرده است. در هر صورت، چالش بزرگ است؛ به همان اندازه که توانایی آمریکا برای به دست آوردن اسرار بزرگ است، به همان اندازه ای که به نظر می رسد دیگر قادر به بستن شکاف درز اطلاعات آن نیست.

منبع: ایسنا