خندستان ظرفیتی جدی است

اصفهان معاون فرهنگی هنری سازمان فرهنگی اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان با بیان اینکه جشنواره ملی تئاتر خندستان می‌تواند با نمایش طنز اصفهان عجین شود، گفت: خندستان یک ظرفیت جدی است و انتظار داریم جشنواره تئاتر کمدی خندستان را در تقویم مناسبت‌ها و رویدادهای هنری کشور درج کنیم و اصفهان را به یکی از پایگاه‌های جدی عرصه نمایش طنز تبدیل کنیم.
سید محمدصادق سجادزاده ایسنا و درباره اهمیت برگزاری جشنواره ملی تئاتر خندستان در راستای توسعه تئاتر طنز فاخر، اظهار کرد: موضوع نمایش طنز و پرداختن به ژانر کمدی در قالب نمایش از دیرباز در اصفهان و کشور ما به‌عنوان یک مسئله جدی موردتوجه بوده و در موضوع طنز تولید آثار نمایشی از حجم بسیار بالایی برخوردار است که اصفهان در سطح کشور می‌تواند ادعا کند که کارهای ارزشمندی را در این زمینه صورت داده است. بیش از اینکه بخواهیم به موضوع تئاتر طنز در اصفهان بپردازیم باید به مسئله تئاتر طنز و موضوع کمدی در کشور بپردازیم و با توجه به اینکه مسئله تئاتر طنز به‌عنوان یکی از ظرفیت‌های جدی انتقال مفاهیم نقد اجتماعی و نقد هنرمندانه و اصلاح فرایندهای اجتماعی می‌تواند موردتوجه باشد
او افزود: در سال‌های اخیر مقداری نمایش‌های کمدی و طنز به سمت هجو و هزل و یا آسیب‌های نمایشی رفته‌اند که می‌توان تحت عنوان آثار سخیف از آن‌ها یاد کرد و جنبه‌های غیراخلاقی فراوانی را هم برای خنداندن مخاطب استفاده کرده‌اند بنابراین یکی از کارهای ضروری که باید در حوزه نمایش کمدی اتفاق بیفتد و باید همه باهم به تحقق این مهم اقدام کنیم کمک به اعتلای تئاتر به‌ویژه تئاتر کمدی و طنز و تولید آثار فاخر و ارزشمند برای جامعه است. باید کمک کنیم تا این قالب به‌عنوان قالب جدی و مؤثر اجتماعی در بیان انتقادات مورداستفاده قرار گیرد هرچند زبان آن زبان طنز است. تلاش جشنواره تئاتر خندستان نیز بر تولید آثار طنز و کمدی در کشور و کمک به بازار مخاطبان و قرار گرفتن بازار طنز در سبد هزینه خانوار است.
اتصال گروه‌های نمایشی در قالب شبکه‌های ارتباطی
معاون فرهنگی هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان در پاسخ به اینکه چه تدابیری برای ارتقای کارکرد اعتلایی جشنواره خندستان اندیشیده شده است، گفت: شکل‌گیری بعضی از وضعیت‌ها شاید بتواند به کاربردی بودن جشنواره کمک کند؛ به‌طور مثال اضافه شدن بخش پژوهش یا بخش تولید محتوا و تولید آثار مکتوب فاخر در این زمینه می‌تواند مؤثر واقع شود یا اضافه کردن بخش نمایشنامه‌نویسی در جشنواره می‌تواند بخشی از مشکلات در حوزه آثار مکتوب طنز و کمدی را مرتفع کند. البته بخشی از نیاز تولید آثار طنز به همین نمایش‌نامه‌های مؤثر و قابل‌اعتماد و فاخر است.
سجادزاده با بیان اینکه باید کمک کنیم گروه‌های نمایشی در قالب شبکه‌های ارتباطی بتوانند با یکدیگر مرتبط شوند و همین ارتباط، هم به انتقال تجارب و هم به بهره‌برداری بیشتر برای ارائه و اکران آثار نمایشی در شهرهای مختلف کمک خواهد کرد، ادامه داد: به‌طور حتم آثار ارزشمندی را از استان‌های مختلف در جشنواره اصفهان خواهیم داشت، اینکه آن آثار بتوانند ظرفیتی را پیدا کنند که در زمانی غیر از جشنواره و در طول سال نیز بتوانند در اصفهان اجرا بروند و کار خود را در معرض نمایش و دید شهروندان اصفهانی قرار دهند می‌تواند به کاربردی شدن بیشتر جشنواره کمک کند؛ ضمن اینکه باید دبیرخانه جشنواره به یک دبیرخانه مستمر در طول سال تبدیل شود و فصل‌نامه و تولیداتی را ایجاد کند و تبدیل به یک پایگاه قابل‌اعتماد و یک مرجع جدی در حوزه تولید آثار نمایشی در قالب طنز و کمدی شود.
تلاش برای فصلنامه جدی در حوزه تئاتر طنز
نائب رئیس پنجمین دوره جشنواره تئاتر ملی خندستان درخصوص ظرفیت‌هایی که برای ارتقای کیفی پنجمین جشنواره خندستان ایجادشده است، توضیح داد: دفتر هنرهای نمایشی شهرداری اصفهان در راستای تولید کتاب جشنواره، دائمی شدن دبیرخانه جشنواره در قالب شبکه ارتباطی و شبکه‌سازی جشنواره، همچنین برگزاری کارگاه‌های آموزشی به‌موازات جشنواره برای شرکت‌کنندگان در راستای افزایش غنا در آثار طنز و تلاش برای افزودن بخش پژوهش تئاتر و تئاتر طنز به جشنواره تلاش کرده است که امید است بتوان در این خصوص به یک فصلنامه قابل‌اعتماد، جدی و علمی در حوزه تئاتر طنز به‌زودی دست‌پیدا کنیم که تحقق همین موارد می‌تواند به تولید آثار ارزشمندتر در حوزه تئاتر طنز در کشور کمک کند.
او به برنامه درنظرگرفته شده برای نمایش‌نامه‌های شرکت‌کننده در چهارمین جشنواره خندستان نیز اشاره‌ و اضافه کرد: در سال گذشته با توجه به شیوع کرونا جشنواره خندستان به‌صورت غیرحضوری و در قالب نمایش‌نامه‌های کمدی و طنز برگزار شد که‌ این رویکرد می‌تواند در خلال جشنواره و در قالب رقابت‌های نمایشنامه‌نویسی در دوره‌های بعدی نیز ادامه پیدا کند؛ ضمن اینکه می‌توان آثاری که سال گذشته توسط دبیرخانه جشنواره دریافت شدند و در اختیار دبیرخانه است را در اختیار کارگردانان علاقه‌مند به آثار ارزشمند و فاخر قرار داد تا از آثار برگزیدگان دوره قبل نیز برای رونق تولید آثار فاخر کمدی استفاده شود.
خندستان یک ظرفیت جدی است
سجادزاده با اشاره به نقش جشنواره ملی تئاتر خندستان در اعتلای تئاتر فاخر کمدی در کشور پس از چهار دوره از برگزاری، تصریح کرد: جشنواره تئاتر اصفهان در سال‌های ۸۹ تا ۹۱ برگزار شد و حدود ۹ سال وقفه بین برگزاری جشنواره‌ها افتاد تا سال گذشته که جشنواره خندستان به‌صورت غیرحضوری و در قالب نمایشنامه‌نویسی برگزار شد. امسال بعد از حدود ۱۰ سال جشنواره خندستان به‌صورت حضوری و با بیش از ۲۲۰ اثر در بخش اولیه از حدود بیش از ۲۰ استان کشور برگزار شد که در بخش رقابتی و در فرایند انتخابی داوران در مرحله اول بیش از ۴۰ اثر وارد فرایند رقابتی شده‌اند، بنابراین به نظر می‌رسد این فرایند ابتدای راه است و هنوز نیاز دارد تا این نهال نوپا مقداری قوت و قدرت بگیرد و با همراهی هنرمندان عرصه نمایش بتواند مقداری به اعتلای تئاتر طنز در کشور کمک کند.
او افزود: در همین دوره‌هایی که جشنواره برگزارشده است توانسته رونق، نشاط اجتماعی و سرگرمی برای مخاطبان فراهم کند و از طرف دیگر استقبالی که از جانب هنرمندان برای حضور در جشنواره خندستان صورت گرفته نشان‌دهنده این است که خندستان یک ظرفیت جدی است که امیدواریم با حمایت مدیریت شهری و دستگاه‌های حمایتی و نظارتی و برگزارکننده این حوزه بتوانیم این نهال نوپا را استحکام ببخشیم. تلاشمان بر این است با همکاری دفتر هنرهای نمایشی وزارت ارشاد بتوانیم جشنواره تئاتر کمدی خندستان را در تقویم مناسبت‌ها و رویدادهای هنری کشور درج کنیم و اصفهان را به یکی از پایگاه‌های جدی عرصه نمایش طنز تبدیل کنیم تا این رونق در کشور به‌صورت مستمر و سالیانه اتفاق بیفتد.
تلاش برای تبدیل خندستان به رویداد بین‌المللی
سجادزاده در پاسخ به اینکه چه اقداماتی برای تبدیل جشنواره خندستان به جشنواره‌ای بین‌المللی صورت گرفته است، بیان کرد: در تلاش هستیم که اگر شرایط فراهم شود و بتوانیم مقدمات آن را هم فراهم کنیم سال آینده آن را به رویداد بین‌المللی تبدیل کنیم و شرایط حضور کشورهای دیگر را در این جشنواره تئاتر طنز و کمدی فراهم کنیم. در جشنواره سال گذشته به‌واسطه کرونا شرایط برگزار کردن جشنواره به‌صورت بین‌المللی فراهم نبود و امسال هم با توجه به اینکه بعد از حدود ۱۰ سال مجدداً جشنواره تئاتر کمدی را فعال کرده‌ایم و آن را به فضای عمومی جامعه وارد کرده‌ایم به نظر می‌رسید شاید برگزاری این رویداد به‌صورت بین‌المللی در اولین سال بازگشت خندستان به فضای اجرا مناسب نباشد و به پیشنهاد اداره کل هنرهای نمایشی این مقدمات را سال آینده با حمایت دستگاه‌های متولی فراهم خواهیم کرد.
معاون فرهنگی هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان تأکید کرد: باور قلبی این است که این موضوع با گذشته و میراث نمایشی اصفهان بسیار تناسب دارد؛ زیرا اصفهان مظهر طنز است و خندستان می‌تواند با نمایش طنز اصفهان عجین شود و بروز ظرفیت‌های عظیم و جدی در حوزه نمایش‌های کمدی در سراسر کشور در شهری مانند اصفهان می‌تواند مایه مباهات کل کشور باشد.
امروز نمایش طنز مورد اقبال و نیاز جامعه است
نائب رئیس پنجمین دوره جشنواره تئاتر ملی خندستان به تدابیر اندیشیده شده برای برگزاری مستمر این جشنواره اشاره کرد و گفت: شاید تلاش برای استمرار و پایداری از خود جشنواره مهم‌تر باشد، زیرا وقتی  نهالی را بکاریم و فراموش کنیم که آن نهال نیاز به رسیدگی و مراقبت دارد تا تبدیل به یک درخت تنومند و بارده شود، نهال از بین خواهد رفت، پس مهم‌تر از کاشتن نهال، رسیدگی به آن است، بنابراین جشنواره‌ها هم رویدادی هستند که در یک دوره از زمان برگزار می‌شوند و برای به ثمر رسیدن نیاز به استمرار، مراقبت و وجود دبیرخانه‌های فعال در طول سال و نه موقعیتی و مناسبتی و مقطعی دارند تا به یک مرجع قابل‌اعتنا و تخصصی تبدیل شوند که این موارد ضرورت تبدیل جشنواره به جشنواره‌ای دائمی، مؤثر و پایدار است و تحقق این مهم نیازمند این بوده که در دوره‌های مختلف مدیریتی چه در شهرداری اصفهان و چه در سایر دستگاه‌های متولی در حوزه فرهنگ، هنر و نمایش برای استمرار این موضوع اقداماتی صورت پذیرد که امیدواریم با کمک دستگاه‌های متولی در پنجمین جشنواره ملی تئاتر خندستان به استمرار جشنواره کمک شود.
او خاطرنشان کرد: استمرار جشنواره به‌ویژه جشنواره طنز خندستان به کمک و حمایت همگان نیاز دارد و با توجه به اینکه امروز نمایش طنز مورد اقبال و نیاز جامعه است، اگر بتوانیم با آثار فاخر این نیاز را تأمین کنیم آثار سخیف و یا نازل و کم‌مایه و کم‌بهره خودبه‌خود از عرصه خارج می‌شوند و جای خود را به آثار پر مایع و فاخر خواهند داد که بتوانند به غنای فرهنگی و بهروزی جامعه و به رشد اجتماعی کمک کنند.
مطالبه عمومی خندستان توسط هنرمندان و شهروندان
معاون فرهنگی هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان در پاسخ به این پرسش که چه سیاست و راهبردی توسط این معاونت اتخاذشده است که جشنواره خندستان در دوره‌های بعدی مدیریت شهری تداوم داشته و برگزار شود، اظهار کرد: تلاش ما بخشی از این فرآیند است چون بخش مهم‌تر، مطالبه عمومی هنرمندان و شهروندان است. مطالبه عمومی هنرمندان به‌ویژه هنرمندان عرصه تئاتر و نمایش و به‌صورت خاص شهروندان شاید مسئولان هر دوره را حتی اگر به برگزاری جشنواره تمایل نداشته باشند مجبور می‌کند از جشنواره حمایت کنند. دیگر اینکه هنرمندان باید جشنواره را از خودشان بدانند و برای آن تلاش کنند و جشنواره را به‌مثابه یک رویداد ملی و بین‌المللی ببینند که می‌تواند به اعتلای تئاتر کمک کند و از کمک به آن دریغ نکنند.  بخش دیگری نیز به مدیران شهری و تصمیم گیران و موثران اجتماعی برمی‌گردد که مسئله تئاتر طنز و هنرهای نمایشی را به‌عنوان یک قالب مؤثر در بیان انتقال مفاهیم و آموزه‌های فرهنگی و اجتماعی و هویتی ببینند.
سجادزاده اضافه کرد: هنر نمایش ازجمله هنرهای باسابقه و کهن است که سال‌ها و قرن‌ها از عمر آن می‌گذرد و ریشه‌های جدی عرصه هنر و در انتقال مفاهیم به‌شدت مؤثر است؛ بنابراین اینکه مدیران شهری و مسئولان اجتماعی بدانند که این قالب را نمی‌توانند انکار کنند و از این عرصه جدی هنری نمی‌شود چشم پوشید و باید برای آن برنامه‌ریزی داشت و از ظرفیت آن برای غنای فرهنگی جامعه بهره برد و مفاهیم هویتی و تاریخی و فرهنگ خود را به‌واسطه تئاتر در عرصه بین‌المللی عرضه کنیم، نیز مهم است.
دبیرخانه جشنواره خندستان، مرجع آثار نمایشی طنز
او با بیان اینکه اگر دبیرخانه جشنواره که قلب تپنده جشنواره است به‌صورت مقطعی فعالیت کند آن جشنواره پایدار نخواهد شد، ادامه داد: فعالیت دبیرخانه در صورت استمرار می‌تواند به یک مرجع جدی تبدیل شود که به‌صورت مستمر در طول سال فعالیت می‌کند و با هنرمندان آن عرصه ارتباط برقرار می‌کند و آن‌ها را دعوت و حمایت می‌کند و آثار مختلفی را تولید می‌کند تا نبض جشنواره در طول سال تپنده و فعال باشد؛ بنابراین تلاش می‌کنیم هم دبیرخانه جشنواره را فعال نگه‌داریم و هم مدیران شهری را متقاعد کنیم که از ظرفیت حوزه نمایش به‌ویژه نمایش کمدی می‌توان در راستای اعتلای فرهنگ و هویت ایرانی و اسلامی استفاده کرد تا بتوانیم آن را تبدیل به یک مطالبه عمومی و مطالبه جامعه هنرمندان و اصحاب رسانه کنیم.
سجادزاه به افزوده شدن بخش زاینده‌رود به جشنواره خندستان اشاره و نصریح کرد: جشنواره تئاتر کمدی خندستان جشنواره سیاسی نیست و به‌شدت پرهیز داریم از اینکه دچار حاشیه‌های سیاسی شود. موضوع زاینده‌رود یک موضوع سیاسی نیست و موضوع زیست‌محیطی و فرهنگی و اجتماعی است و در بستر و مسیر زاینده‌رود استان‌های مختلفی وجود دارد که درگیر خشکی زاینده‌رود هستند و این موضوع مسئله‌ای اقلیمی و منطقه‌ای خاص اصفهان نیست و آسیب‌های خشک‌سالی برای زاینده‌رود محدود به یک جغرافیای خاص نیست.
اهمیت موضوع زاینده‌رود در جشنواره خندستان
نایب رئیس پنجمین دوره جشنواره تئاتر ملی خندستان با بیان اینکه به همان اندازه که ما از فرونشست و بی‌آبی و خشک‌سالی در اصفهان رنج خواهیم برد مردم در بالادست و پایین‌دست رودخانه هم آسیب خواهند دید و ریز گردهای ناشی از خشک شدن باتلاق گاوخونی در اصفهان فقط ما را زمین‌گیر نخواهد کرد، افزود: همان‌طور که خشک شدن دریاچه ارومیه و خشک شدن هامون یا آسیب دیدن کارون برای همه مردم ایران مهم است و همان‌طور که آلودگی هوا و ریز گردها در اهواز برای همه مهم است، به همان اندازه هم آسیب دیدن بستر زاینده‌رود که رودخانه تاریخی است و حداقل سه یا چهار استان را به هم پیوند می‌دهد باید برای همه مهم باشد.  فراموش نکنیم زاینده‌رود فقط یک رودخانه نیست، بلکه یک فرهنگ است و آسیب دیدن آن ‌هم کل فلات مرکزی ایران را دچار آسیب می‌کند و می‌تواند برای هویت ایران آسیب‌زا باشد.
او با تأکید بر اینکه اصفهان یکی از مهدهای تمدن تاریخ و فرهنگ و هنر این کشور است و آسیب دیدن بخشی از آن منجر به آسیب دیدن بخش‌های دیگر می‌شود، گفت: موضوع زاینده‌رود در جشنواره خندستان برای ما موجودیت داشته و خواهد داشت و امسال در بخش ویژه است و به این معنا نیست که شاید سال آینده از چرخه کار خارج شود، برای ما اینکه مسئله زاینده‌رود به یک مسئله جدی ملی تبدیل شود مهم است و همان‌طور که دریاچه ارومیه، کارون، هامون و ارس مهم است پس حضور زاینده‌رود در جشنواره خندستان موضوع سیاسی نیست و از ورود به حاشیه‌های سیاسی در جشنواره خندستان به‌شدت پرهیز داریم.

منبع: ایسنا