تحرکات بی‌سابقه چین علیه تایوان چه معنایی دارد؟
به گزارش صدای جامعه، تایوان روز دوشنبه اعلام کرد ۷۱ هواپیمای نیروی هوایی چین شامل جت های جنگنده و پهپادها در ۲۴ ساعت گذشته وارد منطقه شناسایی دفاع هوایی تایوان شده اند که بزرگترین تهاجم گزارش شده تا به امروز است. وزارت دفاع تایوان در گزارشی اعلام کرد که از میان این هواپیماها، ۴۳ فروند از خط میانی تنگه تایوان، یک حائل غیررسمی بین دو طرف که در منطقه دفاعی قرار دارد، عبور کردند. آژانس خبری سنترال نیوز تایوان اعلام کرد که این بزرگترین تهاجم نیروی هوایی چین تا به امروز بوده است، اگرچه هیچ احساس تهدیدی در این جزیره وجود ندارد اما فشار چین در سال های اخیر بطور مداوم رو به افزایش بوده است.
دفتر رئیس جمهور تایوان، تسای اینگ ون، گفت که تسای صبح روز سه شنبه یک نشست امنیت ملی در سطح عالی برای بحث در مورد تقویت سیستم دفاع غیرنظامی جزیره برگزار می کند و پس از آن کنفرانس مطبوعاتی در مورد اقدامات جدید دفاع غیرنظامی برگزار خواهد شد. در این بیانیه جزئیاتی ارائه نشده، اما وزارت دفاع گفته است که در حال بررسی تمدید خدمت اجباری نظامی بیش از چهار ماه است، زیرا جنگ در اوکراین و افزایش تنش ها با پکن بحث درباره چگونگی پاسخ به فشار نظامی چین را تجدید کرده است. تسای روز دوشنبه در یک مراسم نظامی گفت: “هرچه آمادگی بیشتری داشته باشیم، احتمال تهاجم عجولانه کمتر خواهد شد. هرچه متحدتر باشیم، تایوان قوی تر و امن تر خواهد شد.”
در ماه های اخیر و با آغاز جنگ در اوکراین، تنش ها در تنگه تایوان نیز میان چین و این جزیره تحت حمایت ایالات متحده به میزان قابل توجهی تشدید شده است. ناظران نگرانند که پیروزی و یا حتی شکست غرب در جنگ نیابتی علیه روسیه به تحریک جنگی دیگر میان تایوان و چین بیانجامد. روابط چین و آمریکا که در دولت ترامپ به بدترین شرایط خود در دهه های گذشته رسیده بود با آغاز به کار دولت بایدن چندان بهتر نشد. رقابت های هژمونیک چین و آمریکا اکنون به یک جزء باثبات و دائمی در روابط پکن و واشنگتن بدل شده که از هر دو سو به رسمیت شناخته می شود. با این حال، دولت بایدن که در سند استراتژی امنیت ملی خود که در مهر ماه گذشته منتشر کرد، چین را تهدیدی میان مدت برای آمریکا معرفی کرده، همچنان رویه ای محتاطانه با این قدرت نوظهور در پیش گرفته است که حاکی از عدم تمایل امریکا برای تشدید تنش های غیرضروری با چین است؛ هرچند که به نظر می رسد قصد دارد این بی میلی را با تلاش برای تحدید قدرت و نفوذ فزاینده چین در اطمینان خاطر دادن به متحدانش در شرق آسیا ترکیب کند.
بیشتر بخوانید:
ژاپن سیگنال‌های جنگ را احساس کرد
ارتش چین، آمریکا را «تهدید مستقیم» برای جهان خواند
واکنش متفاوت چین و تایوان به بودجه نظامی جدید آمریکا
در ادامه لحن انتقادی پکن به تحریکات واشنگتن، هفته گذشته وانگ یی، وزیر امور خارجه چین در یک تماس تلفنی به آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا گفت: ایالات متحده باید قلدری یکجانبه خود را متوقف کند. وانگ روز جمعه آمریکا را به تلاش برای جلوگیری از توسعه چین متهم کرد. او گفت که واشنگتن باید به نگرانی‌های مشروع پکن توجه کند و به ایالات متحده در مورد تلاش برای به چالش کشیدن خطوط قرمز چین هشدار داد.
وانگ در این تماس تلفنی تاکید کرد که دو طرف باید بر تبدیل اجماع بالی سران دو کشور به سیاست‌های عملی و اقدامات مشخص تمرکز کنند. وی افزود: ضروری است که رایزنی‌ها بین چین و ایالات متحده در همه سطوح افزایش یابد. وانگ با بیان اینکه چین همیشه در کنار صلح و اهداف منشور سازمان ملل متحد بوده است، ادامه داد با ایستادن در کنار جامعه بین‌المللی برای ترویج صلح و گفتگو، به ایفای نقش سازنده برای حل بحران ها به روش خود ادامه خواهیم داد. همچنین بلینکن در تماس تلفنی روز جمعه خود با وانگ در مورد نیاز به حفظ خطوط ارتباطی باز و مدیریت مسئولانه روابط ایالات متحده و جمهوری خلق چین صحبت کرده است. همچنین طرف آمریکایی نگرانی‌های خود را در مورد جنگ روسیه علیه اوکراین و تهدیداتی که برای امنیت و ثبات اقتصادی جهانی ایجاد می‌کند، مطرح کرد.
تماس تلفنی وزرای خارجه دو کشور در حالی انجام شد که اخیرا رهبران دو کشور تلاش هایی برای کاهش تنش بین چین و آمریکا داشته اند. ماه گذشته، رئیس جمهور چین شی جین پینگ با جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده در اجلاس سران گروه ۲۰ در بالی ملاقات کرد و در مورد تعدادی از مسائل مهم از جمله تایوان گفتگو کردند. این اولین صحبت حضوری آنها از سال ۲۰۱۷ بود. چین تایوان را قلمرو خود می‌داند و معتقد است که ایالات متحده حاکمیت چین بر این جزیره را به چالش می کشد. آمریکا نیز هرگونه اقدامات قهری و تهاجمی چین در قبال تایوان را مخالف صلح و ثبات در سراسر تنگه تایوان می داند که آرامش و رفاه جهانی را به خطر می‌اندازد.
ایالات متحده مدت‌هاست تلاش کرده است تایوان را از اعلام رسمی استقلال منصرف کند و در عین حال چین را نیز از استفاده از زور علیه این جزیره بازدارد. جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده در چهار نوبت جداگانه گفته است که ایالات‌متحده از تایوان دفاع خواهدکرد. هر بار، کاخ سفید با انتشار توضیحاتی تأکید کرده که «سیاست چین واحد» آمریکا تغییر نکرده است اما چین پاسخ می‌دهد که سفرهای اخیر مقامات سطح بالای ایالات‌متحده- از جمله نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا- به تایوان خلاف سیاست «چین واحد» است.
با در نظر گرفتن این فراز و فرود در تنش های دو طرف، باید انتظار داشت که سردی روابط سیاسی چین و آمریکا برای ماه های آینده نیز ادامه داشته باشد. دستکم تا زمانی که جنگ میان روسیه و اوکراین در جریان است هیچ یک از طرفین آمریکا و چین خواستار افزودن بر اختلافاتی نیستند که عدم موفقیت در حل و فصل آنها به شیوه های دیپلماتیک، بالقوه می تواند به فاجعه ای بزرگتر از آنچه امروز گریبان غرب را گرفته، منجر شود.
۳۱۱۳۱۱
