شانس مسکو و کی یف برای برقراری صلح چقدر است؟

به گزارش صدای جامعه، یک روز پس از آنکه ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، در سفر خود به واشنگتن موفق شد موافقت ایالات متحده برای دریافت موشک‌های پاتریوت را کسب کند، رئیس‌جمهور روسیه در سخنانی بی‌سابقه گفت که روسیه خواهان پایان‌دادن «هرچه سریع‌تر و بهتر» جنگ در اوکراین از طریق راه‌حلی است که فقط به روش «دیپلماتیک» میسر است.

این برای نخستین بار از زمان حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ است که پوتین به‌طور علنی عبارت «جنگ» را برای توصیف چیزی که تاکنون «عملیات نظامی ویژه» در اوکراین عنوان می‌کرد، به کار برد. سخنان پوتین یک روز بعد از دیدار ولودیمیر زلنسکی با جو بایدن در واشنگتن بیان شد که بایدن به زلنسکی قول حمایت مستمر، همه‌جانبه و بی‌وقفه داد.

پوتین به خبرنگاران گفت: «هدف ما افزایش درگیری نظامی نیست، بلکه برعکس خواهان پایان این جنگ هستیم. ما برای پایان‌دادن هرچه سریع‌تر و بهتر جنگ تلاش می‌کنیم. همواره تأکید کرده‌ام که تشدید تنش‌ها به خسارت‌های جبران‌ناپذیری منجر می‌شود. تمام درگیری‌های مسلحانه به‌نوعی با مذاکره در مسیر دیپلماتیک به پایان می‌رسد. دیر یا زود، دو طرف درگیری می‌نشینند و به توافق می‌رسند. این را مخالفان ما هرچه زودتر درک کنند، بهتر است. ما همیشه به این موضوع باور داشته‌ایم». مسکو در ماه‌های گذشته اعلام کرده که آماده مذاکره است و ادعا می‌کند این اوکراین است که از گفت‌وگو سر باز می‌زند. در طرف مقابل، کی‌یف از مسکو خواسته است حملات خود را متوقف کند و تمام اراضی اشغالی را به این کشور بازگرداند.

ساعاتی قبل از این اظهارات، رئیس‌جمهوری روسیه موضع‌گیری متفاوتی درباره جنگ اوکراین داشت و حرفی از صلح و مذاکره به میان نیاورده بود. او در شرایطی که پیش از این سخنرانی‌های قبلی خود در پایان سال را لغو کرده بود، در جلسه آخر سال با حضور مقام‌های نظامی و امنیتی روسیه درگیری در اوکراین را «تراژدی» خوانده بود و وعده داد که حضور نظامی روسیه در اوکراین را «تا دستیابی به اهداف» مورد نظر خود دنبال کند. سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه، در جلسه‌ پوتین با مقام‌های ارشد نظامی گفت که ارتش ۱.۵ میلیون نفری باید ۶۹۵ هزار سرباز قراردادی داوطلب داشته باشد. پوتین گفته است که برای نیروی نظامی‌اش هر آنچه درخواست کنند بدون محدودیت مالی مهیا می‌کند و گفت موشک مافوق صوت «سارمت» معروف به «شیطان ۲» در آینده نزدیک آماده بهره‌برداری خواهد شد.

در این راستا، زلنسکی در طرح ۱۰ ماده‌ای خود برای صلح با روسیه مواردی از جمله بازگشت نیروهای روسیه به پشت مرز، بازگشت دوباره حاکمیت ارضی اوکراین بر مناطق تحت تصرف نیروهای روسیه، بازگشت اسرای جنگی و تأمین امنیت انرژی اوکراین از سوی روسیه را ذکر کرده بود. هیچ کدام از این پیشنهادها از نظر کرملین به عنوان پیشنهاد برای مذاکره تلقی نشد بلکه به گفته سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، پیش‌شرط‌های ارائه شده از سوی کی‌یف برای مسکو غیرقابل قبول است چراکه انجام این کار به معنای «ورود به مذاکره با پیش‌شرط‌های معکوس» است، به این معنا که «آن‌ها مذاکره نمی‌خواهند بلکه نتیجه می‌خواهند»، به عبارت دیگر، پیشنهادهای ده‌گانه‌ای که زلنسکی در طرح خود به مسکو کرده بود، همان نتایج مطلوبی بود که می‌توانست در مذاکره با مسکو به دست بیاورد و او با این کار جای موضوع مذاکره و نتیجه مذاکره را با یکدیگر اشتباه گرفته بود. به این دلیل است که ایوان نچایف، معاون اداره اطلاعات و مطبوعات وزارت خارجه روسیه، پیشنهادهای مطرح‌شده در طرح زلنسکی را چیزی جز «لیست آرزوها» ندانست که رئیس‌جمهور اوکراین تحت عنوان طرح صلح مطرح کرده و به عقیده وی، چنین کاری چیزی به جز معنای تأکید بر جنگ نیست. دلیل نچایف بر جنگ‌طلبی زلنسکی این است که نامی از آتش‌بس در پیشنهادهای زلنسکی برده نشده بود و این نشان می‌دهد زلنسکی فقط ادعای طرح صلح دارد و در واقع امر، بیشتر به دنبال تشدید درگیری‌هاست.

ارسال موشک های پاتریوت آمریکا به اوکراین

بایدن پس از دیدار با زلنسکی در واشنگتن، با اینکه بیش از ۵۰ کشور به ارائه ۲ هزار دستگاه تانک و خودروی زرهی و ۵۰ سامانه موشکی برای حمایت از اوکراین و تقویت موقعیت این کشور متعهد شده‌اند، گفت: ۲ میلیارد دلار به صورت مستقیم به اوکراین کمک خواهیم کرد. قانونی را امضا خواهم کرد که ۴۵ میلیارد دلار در اختیار اوکراین قرار می‌دهد.

وی افزود: ما میلیاردها دلار کمک به کی‌یف ارائه کرده‌ایم تا اطمینان حاصل کنیم که دولت اوکراین قادر به ارائه خدمات اولیه است.
بایدن همچنین اعلام کرد: سامانه‌های سیستم دفاع هوایی پاتریوت را در اختیار اوکراین قرار می‌دهیم و اوکراینی‌ها را برای استفاده از آنها آموزش می‌دهیم.

وی همچنین گفت: روسیه زیرساخت‌های اوکراین را هدف قرار داده و از زمستان به عنوان سلاح استفاده می‌کند. ما با شرکا و متحدان خود برای کمک به اوکراین در بازسازی زیرساخت‌هایش کار می‌کنیم.

هشدار پوتین درباره سامانه پاتریوت آمریکا

ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه نیز در پی اعلام آمریکا مبنی بر ارسال سامانه‌های موشکی پاتریوت به اوکراین گفته است که پاتریوت یک سامانه قدیمی است که مانند اس- ۳۰۰ کار نمی کند، اما همیشه یک پادزهر برای آن یافت می‌شود.

رئیس جمهور روسیه اطمینان داد که تحویل پاتریوت “بیهوده” بوده و “تنها درگیری را طولانی می کند، همین.”

پوتین همچنین هشدار داده است که روسیه این تسلیحات و سامانه پاتریوت را بین خواهد برد.

با نزدیک شدن به یکسالگی جنگ اوکراین و همزمان ارسال سامانه های موشکی پاتریوت آمریکا به این کشور، به نظر می رسد ابعاد این جنگ و رسیدن به صلح پیچیده تر خواهد شد.

شرط بایدن برای مذاکرات صلح اوکراین و روسیه

رئیس جمهور آمریکا با بیان اینکه اوکراین در نبردهای خرسون و خارکیف پیروز شد، ادعا کرد: پوتین (رئیس جمهور روسیه) اما هیچ تمایلی برای توقف این جنگ بیرحمانه در اوکراین ندارد. پوتین اشتباه کرد و نمی‌تواند در این جنگ پیروز شود. وقتی پوتین متوجه این موضوع شود، زلنسکی می‌تواند با او مذاکره کند. پوتین شکست خورد و اکنون می‌داند که نمی‌تواند بر تمام اوکراین غلبه کند.

بایدن افزود: نشانه‌هایی نمی‌بینم که پوتین رویکرد خود را در اوکراین تغییر داده باشد. ما می‌خواهیم جنگ در اوکراین پایان یابد و اگر پوتین تصمیم به عقب نشینی بگیرد، امروز این اتفاق می‌افتد.

زمان صلح؟

اگرچه با سفر زلنسکی به واشنگتن چشم اندازی برای مذاکرات صلح موجود بود اما شعله ور شدن آتش جنگ و کمک های جدید آمریکا می تواند طرفین درگیر را به دور جدیدی از تقابل بکشاند. پیش تر جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا اعلام کرد که زمان مذاکرات صلح برای جنگ اوکراین فرا نرسیده است. او گفت: در آغاز جنگ، من هیچگاه فکر نمی کردم، اوکراین در مقاومت در مقابل روسیه در این موقعیت قرار داشته باشد. پاتریک رایدر سخنگوی پنتاگون پیش از این اعلام کرده بود: ایالات متحده در حال جنگ با روسیه نیست و به دنبال درگیری با آن نیست، اما تا زمانی که جنگ اوکراین طول بکشد به این کشور تسلیحات خواهد داد. چند روز پیش آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل نیز گفت که در مورد مذاکرات موثر صلح اوکراین در آینده نزدیک “خوشبین” نیست و معتقد است که جنگ میان مسکو و کی یف ادامه خواهد داشت. وی تاکید کرد: من فکر می‌کنم که ما هنوز باید در انتظار مذاکرات جدی برای صلح باشیم. من این مذاکرات را در آینده نزدیک نمی‌بینم.

311311